3جایی که امام رضا(ع)به شماسرمیزند

ناطقان: امام رضا (علیه السلام) فرمود: هر کس مرا زیارت کند و از راه دور به زیارت من آید در روز قیامت در سه موقف به یارى او خواهم آمد تا او را از ناراحتی هاى آن حال نجات دهم.

*مؤمن از دیدگاه امام رضا (ع)

عَنْ عُبَیْدِ بْنِ هِلَالٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا (ع) یَقُولُ إِنِّی أُحِبُّ أَنْ یَکُونَ الْمُؤْمِنُ مُحَدَّثاً قَالَ قُلْتُ وَ أَیُّ شَیْ‏ءٍ الْمُحَدَّثُ قَالَ الْمُفَهَّمُ

عبید بن هلال گوید: شنیدم که امام رضا علیه السّلام فرمود:: من دوست دارم مؤمن «محدّث» باشد. گوید: پرسیدم: «محدّث» چیست؟ فرمود: بسیار فهمیده و دانا.

*ایمان چیست؟

عَنْ أَبِی الصَّلْتِ الْهَرَوِیِّ قَالَ سَأَلْتُ الرِّضَا (ع) عَنِ الْإِیمَانِ فَقَالَ ع. الْإِیمَانُ عَقْدٌ بِالْقَلْبِ وَ لَفْظٌ بِاللِّسَانِ وَ عَمَلٌ بِالْجَوَارِحِ لَا یَکُونُ الْإِیمَانُ إِلَّا هَکَذَا.

از ابى الصلت روایت است که می‌گوید: از حضرت رضا (ع) در خصوص تعریف ایمان سؤال کردم فرمود:: ایمان بستن (گره زدن) به قلب، تلفظ کردن به زبان و عمل به ارکان است و ایمان غیر از این نیست.

*پیوست سه عمل مهم

عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا (ع) قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَمَرَ بِثَلَاثَةٍ مَقْرُونٍ بِهَا ثَلَاثَةٌ أُخْرَى أَمَرَ، بِالصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ فَمَنْ صَلَّى وَ لَمْ یُزَکِّ لَمْ یَقْبَلْ مِنْهُ صَلَاتَهُ وَ أَمَرَ بِالشُّکْرِ لَهُ وَ لِلْوَالِدَیْنِ فَمَنْ لَمْ یَشْکُرْ وَالِدَیْهِ لَمْ یَشْکُرِ اللَّهَ وَ أَمَرَ بِاتِّقَاءِ اللَّهِ وَ صِلَةِ الرَّحِمِ فَمَنْ لَمْ یَصِلْ رَحِمَهُ لَمْ یَتَّقِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ.

از حضرت رضا (ع) روایت شده که آن جناب فرمود: حق تعالى بنده را به سه چیز امر فرمود: ه است، مشروط بر اینکه به سه چیز مقرون باشد؛ امر به نماز فرمود: ه و آن را مقرون به زکاة فرمود: ه است؛ پس کسى که نماز بخواند و زکاة ندهد، هرگز نماز او مقبول نخواهد شد.

امر به شکر کردن براى خود نموده و آن را به تشکر از پدر و مادر مقرون فرمود:؛ پس کسى که والدین را شکر نکند خدا را شکر نکرده است؛ و امر به تقوى فرمود: ه و آن را به صله رحم مقرون نموده پس کسى که صله رحم نکند تقوى الهی ندارد.

*نشانه‌های فقیه

قَالَ أَبُو الْحَسَنِ (ع) مِنْ عَلَامَاتِ الْفَقِیهِ الْحِلْمُ وَ الْعِلْمُ وَ الصَّمْتُ إِنَّ الصَّمْتَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْحِکْمَةِ إِنَّ الصَّمْتَ یَکْسِبُ الْمَحَبَّةَ إِنَّهُ دَلِیلٌ عَلَى کُلِّ خَیْرٍ.

حضرت رضا (ع) فرمود:: از علامات و نشانه‌های فقیه، حلم، علم و سکوت است؛ همانا سکوت بابى از ابواب حکمت است و سکوت، محبت را کسب می‌کند و راهنما به هر خوبى است.

*زمین از حجت خدا خالی نیست

عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْیَرِیِّ قَالَ سَأَلْتُ الرِّضَا (ع) فَقُلْتُ تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ حُجَّةٍ فَقَالَ (ع) لَوْ خَلَتِ الْأَرْضُ طَرْفَةَ عَیْنٍ مِنْ حُجَّةٍ لَسَاخَتْ بِأَهْلِهَا.

از سلیمان بن جعفر الجعفرى نقل شده می‌گفت: به حضرت رضا (ع) عرض کردم: زمین از حجت خالى مى ‏شود؟. حضرت فرمود: اگر به قدر یک طرفة العین زمین از حجت خالى ماند، اهل خود را فرو برد.

*نعمت‌های الهی چه وقت از انسان جدا می‌شود

عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَرَفَةَ قَالَ قَالَ أَبُو الْحَسَنِ الرِّضَا (ع) یَا ابْنَ عَرَفَةَ إِنَّ النِّعَمَ کَالْإِبِلِ الْمَعْقُولَةِ فِی عَطَنِهَا عَلَى العوم الْقَوْمِ مَا أَحْسَنُوا جِوَارَهَا فَإِذَا أَسَاءُوا مُعَامَلَتَهَا وَ إِنَالَتَهَا نَفَرَتْ عَنْهُمْ.

محمّد بن عرفه روایت کرده گفت: امام هشتم به من فرمود:: یا ابن عرفه! همانا نعمت هاى الهى همانند شترى است که در خوابگاهش که در کنار نهر یا (قناتى) است بسته ‏اند، این خیر براى مردم تا وقتى است که با آن نیکو رفتار کنند و قدر آن را بشناسند؛ امّا همین که قدرش را نشناختند و با آن بدرفتارى نمودند (یعنى نعمت را در راه ناصواب مصرف کردند) از چنگ آنان می‌گریزد.

*بخیل از نگاه امام رضا (ع)

عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع. قَالَ السَّخِیُّ یَأْکُلُ مِنْ طَعَامِ النَّاسِ لِیَأْکُلُوا مِنْ طَعَامِهِ وَ الْبَخِیلُ لَا یَأْکُلُ مِنْ طَعَامِ النَّاسِ لِئَلَّا یَأْکُلُوا مِنْ طَعَامِهِ.

امام رضا علیه السلام فرمود: سخى، طعام مردم را می‌خورد تا مردم طعام او را بخورند و بخیل طعام مردم را نمی‌خورد تا طعام او را نخورند.

*در این سه جا به شما سرمی زنم

قَالَ الرِّضَا (ع) مَنْ زَارَنِی عَلَى بُعْدِ دَارِی أَتَیْتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی ثَلَاثِ مَوَاطِنَ، حَتَّى أُخَلِّصَهُ مِنْ أَهْوَالِهَا إِذَا تَطَایَرَتِ الْکُتُبُ یَمِیناً وَ شِمَالًا وَ عِنْدَ الصِّرَاطِ وَ عِنْدَ الْمِیزَانِ.

حضرت رضا علیه السّلام فرمود: هر کس مرا با دورى راه زیارت کند و از راه دور به زیارت من آید در روز قیامت در سه موقف به یارى او خواهم آمد تا او را از ناراحتی هاى آن حال نجات دهم:

اوّل- در آن هنگامی که نامه‏ هاى اعمال پخش مى ‏شود از جانب راست و از جانب چپ که: «فَأَمَّا مَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمِینِهِ فَسَوْفَ یُحاسَبُ حِساباً یَسِیراً» هر کس که نامه عملش به دست راستش داده شود با نرمى و سهولت به حساب او رسند؛ «وَ أَمَّا مَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِشِمالِهِ فَیَقُولُ یا لَیْتَنِی لَمْ أُوتَ کِتابِیَهْ وَ لَمْ أَدْرِ ما حِسابِیَهْ .. هَلَکَ عَنِّی سُلْطانِیَهْ»

و، امّا آنکه کتابش را به دست چپش دهند خواهد گفت: اى کاش نامه ‏اش را به او نمى ‏دادند و به حسابش نمى ‏رسیدند.

*عبور از صراط

دوم- در آن هنگام که از صراط می‌گذرد.

*هنگام میزان عمل

سوم- در آن وقت که عمل او را بررسى کرده مى ‏سنجند.


(کتاب عیون اخبارالرضا علیه السلام، ج. ۲ و ۱.)