چگونه از گرو رهن خدا بیرون بیاییم؟

فرمود: در سرزمین مکه حاجیان و معتمران، جزء «ضیوف الرحمان» هستند، در ماه مبارک رمضان، روزه‌دار‌ها هم جزء «ضیوف الرحمان» هستند.

در خطبه نورانی پیامبر صلی الله و علیه وآله فرمود: این «شهر الله» اقبال کرده است، بکوشید خودتان را آزاد کنید: «إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِکُمْ فَفُکُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ وَ ظُهُورُکُمْ ثَقِیلَةٌ مِنْ أَوْزَارِکُمْ»؛ [۱]فرمود: گناه می‌دانید یک بار سنگینی است. این بار را غیر از صاحب بار کسی نمی‌برد، چون این کلمه «لا»، لای نفی جنس است که درباره قیامت دارد: ﴿لا وَزَرَ﴾؛ [۲]یعنی اصلاً باربر در قیامت نیست تا کسی بگوید من چیزی به او می‌دهم تا بار مرا ببرد. ﴿لَیَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَ أَثْقَالاً مَعَ أَثْقَالِهِمْ﴾، اصلاً باربر در آنجا نیست. «وَزَر»؛ یعنی باربر. «وِزر»؛ یعنی بار سنگین. «وزیر» به کسی می‌گویند که بار سنگین مملکت بر دوش اوست.


حضرت در این خطبه فرمود: «إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِکُمْ فَفُکُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ وَ ظُهُورُکُمْ ثَقِیلَةٌ مِنْ أَوْزَارِکُمْ»؛ پشت شما از این بار گران خم شده. این بار را سبک کنید.

مطلب دیگر اینکه باربر، خود شخص است. حالا اگر کسی خلاف کرد، چه باید بدهد؟ زندان باید برود؟ جریمه باید بشود؟ نه! خود تبهکار را به بند می‌کشند، خود شخص در زنجیر می‌افتد. اگر کسی بدهکار باشد در دنیا بدهکار چه کار باید بکند؟ باید گرو بدهد، حالا یا خانه را گرو می‌دهد یا زمین را گرو می‌دهد یا فرش را گرو می‌دهد، کالایی را رهن می‌گذارد. حضرت فرمود: شما بدهکاران خدا هستید حقوق الهی در ذمه شماست، احکام الهی از این غیبت کردن، او را نیش زدن، آبروی او را بردن، پشت سر او حرف زدن، به هر حال این‌ها بند است.

فرمود: «إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَةٌ»، شما که «حق الله» را ندادید حق مردم را ندادید پس بدهکار هستید، این اصل اوّل.

بدهکار باید گرو بسپارد، این اصل دوم.

رهن در دنیا حالا یا خانه است یا زمین است یا فرش است، قابل قبول است؛ اما رهن در برابر خدا چیست؟ فرمود: خود آدم را گرو می‌گیرند. اینکه می‌بینید بعضی‌ها می‌گویند ما نمی‌توانیم چشممان را از نامحرم کنترل کنیم، نمی‌توانیم زبانمان را کنترل کنیم، هر چه می‌خواهیم بلند شویم و نماز شب بخوانیم نمی‌توانیم، راست می‌گویند بیچاره‌ها، برای اینکه در بند هستند در رهن هستند.

فرمود: جان شما را گرو می‌گیرند: «إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِکُمْ»، البته این تفسیرِ همان دو تا آیه قرآن است که فرمود: ﴿کُلُّ امْرِئٍ بِما کَسَبَ رَهینٌ﴾، [۳]یک؛ ﴿کُلُّ نَفْسٍ بِما کَسَبَتْ رَهینَةٌ﴾، دو.

این «رهین» فعیل به معنی مفعول است. این ﴿کُلُّ امْرِئٍ بِما کَسَبَ رَهینٌ﴾، ﴿کُلُّ نَفْسٍ بِما کَسَبَتْ رَهینَةٌ﴾، [۴]این «فعیل»‌ها به معنی مفعول است؛ یعنی مرهون است گرو هست. می‌بینیم که درست می‌گوید این بیچاره، می‌گوید من هر چه می‌خواهم چشم‌های خود را کنترل کنم نمی‌توانم، برای اینکه در اختیار خودش نیست. حضرت فرمود: شما در رهن دیگری هستید در بند هستید خودتان را آزاد کنید. ماه مبارک رمضان ماه آزادی است. یک آمدن لازم است، خدایا آمدم.

فرمود: شما در بند هستید، رهن هستید، فکّ رهن کنید: «إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِکُمْ فَفُکُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ»؛ فکّ رهن کنید بگویید: «أستغفروا الله ربی و أتوب إلیه» این راه باز است و گرنه آن مشکلات هست. آن مشکلی که احدی به فکر آدم نیست. اگر انسان می‌مُرد می‌پوسید، خبری نبود و راحت بود؛ اما وقتی می‌میرد از پوست به در می‌آید و می‌شود ابدی. این بیان فقط در قرآن کریم است که انسان مرگ را می‌میراند، نه بمیرد. ما هستیم که هستیم که هستیم که هستیم. فرمود: این سفره پهن است ماه مبارک رمضان هم هر سال دارد می‌آید: «قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّه‏»، با رحمت و برکت و ضیافت و عنایت و شما هم در رهن هستید. اگر شما فرشی را رهن گذاشتید دیگر در اختیار شما نیست، در اختیار دیگری است.

فرمود: شما رهن هستید: «إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِکُمْ فَفُکُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُم‏»؛ این خداست! و اگر با یک آمدم قبول می‌کند، چرا نرویم؟ چه چیزی از این بهتر؟ فقط ذات اقدس الهی از ما می‌خواهد که بگوییم: «أستغفر الله ربی و أتوب إلیه».

پی نوشت:
[۱]. الأمالی (للصدوق)، النص، ص. ۹۴.
[۲]. سوره قیامت، آیه ۱۱.
[۳]. سوره طور، آیه ۲۱.
[۴]. سوره مدثر، آیه ۳۸.