پور ابراهیمی: با تغییر 2 وزیر اقتصادی مشکل حل نمیشود

با این حساب چندان دور از انتظار نخواهد بود که با آغاز به کار مجلس، آن چند استیضاح نوبت به نوبت در دستورکار نمایندگان مجلس قرار گیرند و این در حالی است که اکثر نمایندگان، حتی برخی متقاضیان این استیضاح‌ها بارها تاکید کرده‌اند که اولویت‌شان این است که رییس‌جمهور خود بانی تغییرات و ترمیم کابینه باشد. محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس که پیش از تعطیلات به‌همراه غلامرضا تاجگردون، رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در نامه‌ای خطاب به رییس‌جمهور خواستار ترمیم کابینه شده بود نیز همچنان بر این اولویت تاکید دارد. این نماینده اصولگرای مجلس اما معتقد است ایجاد هماهنگی در میان وزرای اقتصادی دولت حتی از اعمال تغییرات در ترکیب کابینه نیز مهم‌تر است و به همین دلیل، تغییر یکی، دو وزیر را راهگشا نمی‌داند؛ بلکه معتقد است باید کل تیم اقتصادی دولت تغییر کند.

 

بحث ترمیم کابینه از مدتی پیش مطرح است. به نظر شما انگیزه اصلی متقاضیان این تغییرات چیست؟ چرا تنها چندماه پس از تشکیل دولت، این مطالبه به بحث اصلی کشور تبدیل شده است؟

 

متاسفانه هم‌اکنون وضعیت تیم اقتصادی دولت به‌گونه‌ای است که برخی از اعضا عملا توانمندی لازم را برای پیشبرد برنامه‌هایی که باید در شرایط خاص فعلی اجرا شود، ندارند. می‌دانیم که شرایط فعلی به‌نوعی جنگ اقتصادی است و بعضی از اعضای کابینه به‌خصوص در تیم اقتصادی دولت توانایی لازم برای آرایش مناسب و جنگی برای مقابله با این وضعیت و تحریم‌هایی که در آستانه مواجهه با آن قرار داریم را ندارند و به نظر می‌رسد اعمال تغییراتی در این ترکیب ضروری است. از طرفی شخص آقای رییس‌جمهور و همچنین آقای واعظی، رییس‌دفتر رییس‌جمهور نیز به این مهم اشاره کرده و گفتند که به به‌کارگیری نیروهای جوان و کارآمد در شرایط فعلی اعتقاد دارند و معتقدند افرادی که در زمان تشکیل کابینه برای تصدی وزارتخانه‌های مختلف به مجلس معرفی شدند، برای شرایط صلح انتخاب شده بودند. در نتیجه باتوجه به تغییر شرایط لازم است نیروهایی دیگر به‌کار گرفته شوند. هرچند که ما از روز اول هم می‌گفتیم که شرایط جنگی حاکم است اما به هر ترتیب، اکنون این شرایط تشدید شده است.

 

با این حساب آیا فکر می‌کنید بهتر است این تغییرات از جانب دولت انجام شود؟ آیا استیضاح وزرا در شرایط فعلی نمی‌تواند راهگشا باشد؟

 

ببینید، پیشنهاد اول ما این است که دولت و شخص آقای رییس‌جمهور راسا در این راستا اقدام کند و اتفاقا در نامه‌ای که پیش از تعطیلات مجلس به‌همراه آقای تاجگردون، رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس خطاب به آقای رییس‌جمهور نوشتیم نیز بر این مهم تاکید کردیم. در واقع اولویت ما این است که دولت راسا اقدام کند اما طبیعتا اگر ببینیم که دولت در این خصوص گام برنمی‌دارد، ما در مجلس از ابزارهایی که در اختیار داریم، استفاده خواهیم کرد. ابزارهای ما هم مشخص است و در مواردی می‌توانیم به‌صورت مستقیم با موضوع درگیر شویم و مثلا وزیری را استیضاح کنیم و در مواردی نیز قادر به ورود به موضوع به‌صورت غیرمستقیم هستیم و به عنوان مثال پیشنهادهایی برای اعمال تغییرات در رویکردها و روش‌های اجرایی ارایه کنیم و مواردی از این دست. درمجموع تاکید ما درخصوص ترمیم کابینه دولت این است که رییس‌جمهور با استفاده از همین نیروها و همچنین به‌کارگیری افراد چابک و توانمند این مهم را به انجام برساند.

 

احیانا رویکردها در تیم اقتصادی دولت را نادرست نمی‌دانید؟ آیا فکر نمی‌کنید که لازم است دولت فارغ از بحث تغییر افراد، در رویکردها و روش‌هایش نیز تغییراتی اعمال کند؟

 

قطعا همین‌طور است. البته اگر افراد تغییر کنند، قاعدتا استراتژی‌ها نیز تغییر می‌کند اما فارغ از آن، رویکرد کلان دولت نیز باید متناسب با شرایط خاص فعلی تغییر کند؛ کمااینکه هم‌اکنون نیز شاهد این تغییر رویه در عمل و کلام رییس‌جمهور و دولت هستیم. ما سخنان اخیر آقای روحانی در سوییس را به یاد داریم که موضع‌گیری بسیار سفت و سخت و در عین حال مناسبی داشت. این رویکرد جدید دولت است و طبیعتا لازم است افراد و اعضای دولت نیز با این رویکرد جدید همراه و همگام باشند. بنابراین پیشنهاد ما این است که آقای رییس‌جمهور تیمی توانمند، منسجم و چابک، متناسب با این رویکرد بچیند.

 

به‌طور کلی تاکید عمده کارشناسان در بحث ترمیم کابینه بر تیم اقتصادی دولت متمرکز است. سوالم این است که کدامیک از وزراتخانه‌ها، نهاد و سازمان‌های اقتصادی را در اولویت نخست تغییر می‌بینید؟

 

به نظر من، همه تیم اقتصادی دولت باید تغییر کند!

 

آیا این تغییر اساسی و یکباره شوک منفی ایجاد نمی‌کند؟ فکر نمی‌کنید چنین تغییری به‌صورت یکباره و ناگهانی آسیب‌هایی به‌همراه داشته باشد و باعث شود که به یکباره اقتصاد کشور دچار اختلال شود؟ آیا اساسا امکان این تغییر اساسی وجود دارد؟

 

ببینید، اینکه فکر کنیم اگر رییس‌جمهور بتواند مثلا با تغییر یک یا دو مدیر ارشد یا وزیر اقتصادی مشکلات فعلی را حل کند، چندان منطقی نیست. حداقل شخصا فکر می‌کنم که این تغییرات جزئی قادر به حل مشکلات نخواهد بود. بنده اطلاع دارم که به برخی نیروها پیشنهاد شده که مثلا برای فلان پست برنامه‌ریزی و خود را آماده کنید. این گزینه نیز در پاسخ گفته که به‌شرطی حاضر است مسوولیت را بپذیرد که فلان سازمان و بهمان وزارتخانه اقتصادی نیز با بنده هماهنگ باشد. بنابراین تغییر یک نفر نمی‌تواند چندان موثر باشد. البته بنا ندارم وارد مصادیق شده و از کسی نام ببرم. چراکه به محض اینکه نامی به میان بیاید، شما متوجه همه‌چیز خواهید شد.

 

همین الان هم چیزهایی دستگیرمان شده...

 

(با خنده) بله! شما که زرنگ‌تر از این حرف‌ها هستید و اگر نگوییم هم متوجه می‌شوید. درمجموع بحثم این است که تغییر یکی دو نفر تاثیرگذار نیست و اینکه می‌گوییم باید تغییری اساسی اتفاق بیفتد و همه تیم تغییر کند، به این معنی است که تغییرات به‌نحوی باشد که اعضای تیم اقتصادی با یکدیگر هماهنگ شوند.

 

کارشناسان معتقدند به عنوان مثال تا زمانی که میان سازمان برنامه و بودجه، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی هماهنگی درونی وجود نداشته باشد، نمی‌توان به بهبود اوضاع امیدوار بود. آیا اکنون این هماهنگی‌ها دیده می‌شود؟

 

متاسفانه چندان هماهنگی در این بخش و دیگر حوزه‌ها نمی‌بینیم. ببینید یک تیم اقتصادی باید پیش از هر چیز تیم باشد. شبیه به یک تیم فوتبال خوب. بگذارید به بهانه جام جهانی مثال فوتبالی بزنیم. شما اگر تک‌ستاره‌های خوب داشته باشید، نهایتا می‌شوید آرژانتین و پرتغال. اما تیمی که همراه و هماهنگ باشد، کار می‌کند و می‌شود ژاپن، کرواسی، کره‌جنوبی و ایران. اینها شاید به آن معنی ستاره نداشته باشند اما با یکدیگر هماهنگ هستند و در نتیجه موفق می‌شوند.

 

در سال‌های گذشته، به‌خصوص در دو کابینه حسن روحانی بارها شاهد بودیم بعضی مدیران توانمند به‌دلیل برخی مسائل سیاسی از حضور در دولت بازمانده‌اند. به عنوان مثال برخی گزینه‌ها همچون آقایان ویسه یا سینکی برای تصدی وزارت صنعت مطرح بودند اما به‌ دلایل سیاسی حضورشان در دولت محقق نشد. آیا در شرایط فعلی که وضعیت خاصی حاکم است، امکان دارد خطوط قرمز کمرنگ‌تر شده و مسائل سیاسی کنار روند تا مسیر برای حضور این افراد هموار شود؟

 

من نمی‌خواهم وارد مصادیق شوم. این بحث را هم مطرح نکنید که مثلا نام آقای ایکس را بیاورید و بعد بنویسید پورابراهیمی در واکنش به احتمال حضور آن فرد چنین و چنان گفت. اما اعتقادم این است که هر کسی که بتواند در قالب یک تیم هماهنگ مسوولیت اداره امور را بپذیرد و با وجود همه ایرادها و اشکالاتی که به‌صورت ساختاری داشته و داریم و نیز با وجود همه تحریم‌های گذشته، فعلی و آینده، اوضاع را مدیریت کند، باید وارد گود شود. ما معتقدیم باوجود تمامی این مشکلات می‌توانیم اقتصاد کشور را در حد متوسط به بالا اداره کنیم. نمی‌گوییم مطلوب. ولی حرف‌مان این است که اداره امور در حد قابل‌قبول انجام‌پذیر است. بنابراین این موضوع در حیطه اختیار رییس‌جمهور است و هدف‌شان باید این باشد که تیم اقتصادی فعلی را به تیمی چابک و هماهنگ تبدیل کند و در این مسیر، هر مدیری ازسوی آقای رییس‌جمهور انتخاب می‌شود، باید گزینه‌های مرتبط با خود را درنظر داشته باشد.

 

متاسفانه هم‌اکنون در دولت اختلاف جدی در بحث سیاست‌گذاری است، نه اجرا. به عنوان مثال فلان وزیر می‌گوید ارز تک‌نرخی را قبول دارم و وزیر دیگر در تیم اقتصادی دولت می‌گوید از اساس با این روش مخالف است. این دو سیاست کاملا متضاد است. این وضعیت حاکم است و بعد انتظار داریم کار جلو رود. مشخص است که نمی‌شود. اینکه شما می‌گویید فلان مدیر بیاید، مهم است اما حرفم این است که مهم‌تر از افراد، هماهنگی میان افراد است. ضمنا باید پذیرش‌ها واقعی و از بن دندان باشد، نه اینکه صرفا در حد حرف سیاستی را بپذیرند و عمل نکنند. درواقع به همین دلیل هم که می‌گویم بهتر است رییس‌جمهور راسا کابینه را ترمیم کند، چرا که اگر مجلس ورود کند، نهایتا‌ می‌خواهد یک یا دو وزیر را استیضاح کند.

 

درمجموع ایده‌آل ما این است که یک نفر با جان و دل وارد گود شده و تیمی همراه و هماهنگ ببندد و ما نیز از هر تیمی که هماهنگ و منسجم باشد، تمام‌قد دفاع می‌کنیم و به هیچ مساله حاشیه‌ای کار نداریم. بنابراین مهم راهبردهای دولت است و مشکل این است که درحال حاضر در تیم اقتصادی دولت، فرماندهی که بخواهد همه تیم را به خط کند، نداریم؟

فرمانده اقتصادی نداریم یا اجازه فعالیت به فرمانده این تیم داده نمی‌شود؟

 

نخیر، نداریم. فرمانده، یعنی کسی فرمانده دل‌هاست. شبیه به جنگ نظامی که ما شاهد بودیم یک جوان بیست و چند ساله فرمانده لشکر بود و می‌شد شهید همت و شهید باکری و طوری امور را مدیریت می‌کرد که ژنرال‌های ارتش را هم پشت لشکر به‌خط می‌کرد. چراکه کل لشکر او را به فرماندهی قبول داشتند. به زور که نمی‌شود فرماندهی کرد. متاسفانه در حال حاضر در تیم اقتصادی دولت همه ژنرال هستند.

 

یعنی هیچ‌کدام از وزرا حاضر به پذیرش حرف و خواسته دیگران نیستند؟

 

بله! باید یک نفر پرچمدار باشد و همه از او تبعیت کنند و مهم‌تر اینکه این پرچم‌دار باید پاسخگو نیز باشد. یعنی اگر کارها خوب پیش رفت، از او تقدیر کنند و اگر به مشکل خورد، از او سوال کنند. همه تیم هم با این فرمانده همراه باشند. در این شرایط است که می‌توانیم بر مشکلات فائق شویم.

 

منبع: اعتماد