بازگشت‌قسطی‌الواح‌هخامنشی‌به‌کشور

ناطقان: در اسفند سال 1311 در کاوش های صورت گرفته در تخت جمشید حدود 50 هزار قطعه لوح گل نبشته هخامنشی کشف شد و برای تحقیق به دانشگاه شرق شناسی شیکاگو به صورت امانت داده شد. امروز بخشی از این امانت پس از 86 سال به صورت ناقص به ایران تحویل داده شد.

در 8 مهرماه سال جاری پس از حدود 86 سال 1783 لوح تاریخی از زمان هخامنشی وارد کشور شد، که این چهارمین مرحله از بازگشت این الواح به کشور بود که در سال های گذشته ۱۳۲۷ (۱۷۹ قطعه)، ۱۳۲۹ (۳۷هزار قطعه) و ۱۳۸۳ (۳۰۰ قطعه) از این الواح وارد کشور شد و قرار بود مابقی آن نیز وارد شود که به دلیل شکایت گروهی از ایران که قصد داشتند این الواح را به عنوان غرامت بردارند متوقف شد ولی در نهایت پس از 14 سال پیگیری حقوقی در دادگاه های امریکا در نهایت دادگاه عالی امریکا رای به نفع ایران داد و دستور بازگشت این الواح ارزشمند به ایران صادر شد.

همانطور که می دانید ایران در دوره هخامنشی براساس اعلام محققان و قرائن موجود یکی از بزرگترین تمدن های جهان بوده است و نقش فعال و تعیین کننده‌ای در صحنه تاریخ جهانی ایجاد کرده است.

الواح یا گل نبشته های باروی تخت جمشید مربوط به 509 تا 494 پیش از میلاد و زمان پادشاهی داریوش بزرگ هستند که به موضوعاتی از جمله نامه ها، اسناد اداری، دست نوشته های یک کاتب، شاه و دربار، شخصیت های تاریخی، مهرهای بایگانی، کارگران، کاتبان، تولی، مسافران و ایزدان پارس پرداخته است.

در این الواح نشان می دهد که ایرانیان در 2500 سال قبل "برده داری" نمی کردند و به کارگران براساس کاری که انجام داده اند مزد پرداخت می شده و یا اینکه به زنان حق زایمان و به ازای هر فرزند مبلغی به سرپرست خانواده پرداخت می کردند.

نقش مهم ایران در شکل گیری فرهنگ خاورمیانه

کریستوفر وودز رئیس موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو معتقد است که ایران نقش به سزای در شکل‌گیری فرهنگ و تاریخ خاورمیانه داشته است و یکی از تمدن های بزرگ در آن زمان محسوب می شده است.ما همیشه اعتقاد داشته ایم که باید این الواح را به ایران بازگردانیم ولی مشکلات حقوقی و سیاسی اجازه این کار را به ما نمی داد تا در نهایت حکم دادگاه عالی امریکا موجب شد که این الواح به ایران باز گردد.

وودز درباره اینکه چرا کل آثار به ایران بازنگشت هم گفت: بسته بندی این الواح تاریخی بسیار مهم است حدود یکسال بسته بندی این تعداد 1783 قطعه به طول انجامیده است وما بهترین الواح باقی مانده را در 1783 قطعه دسته بندی کردیم و امروز در اختیار ایران است و مابقی آن را هم در 3 مرحله دیگر به این باز می گردانیم.

رئیس موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو امریکا ادامه داد: بسته بندی ارسال محموله بعدی الواح ایرانی را آغاز کرده ایم و در صورت دریافت مجوزها به ایران بازگردانده خواهد شد.

اطلاعات کارگران، فقرا، تاجران و زنان بر روی الواح

مکیو استول برگ (استاد دانشگاه شیکاگو) که سال‌هاست روی الواح هخامنشی تحقیق می‌کند، با اشاره به تحقیقات خود گفت: این الواح منابع جدید و تازه‌ای درباره زبان هخامنشیان از ایلامی و آرامی گرفته تا فارسی باستان بودند و اطلاعات جامعی از دوره هخامنشیان از فقرا و کارگران گرفته تا تاجران، زنان و پادشاهان دربار و خدایان ایران را در اختیار ما می‌گذاشتند. در واقع می‌توان گفت این الواح در دوره‌های از اوج حکومت هخامنشیان هستند و اطلاعاتی از وضعیت نهادها، موسسه‌ها و ادارات دوره هخامنشیان را در اختیار ما می‌گذارند که از هند گرفته تا مصر را شامل می‌شود. در میان این الواح 6500 لوح به زبان ایلامی، 850 لوح به زبان آرامی، 4000 اثر مهر روی آنها رمزگشایی شده است و 250 نثر درباره لوح‌های آرامی خوانده و تولید شده است.

تاکنون 6500 لوح تاریخی هخامنشی خوانده شده است و از 4 هزار مهر هم رمزنگاری شده که به گفته جبرئیل نوکنده مدیر موزه ملی ایران اطلاعات به دست آمده از این تحقیقات توسط دانشگاه شیکاگو به ایران ارسال شده است و اسناد آن هم در اختیار موزه است.

محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی و گردشگریو صنایع دستی کشور هم در گفت وگو با خبرنگار فارس اظهار داشت: در حال حاضر خیلی از این الواح هنوز بررسی و مطالعه نشده است که ما با داشتن اساتیدی از جمله آقای ارفعی خواندن این الواح را آغاز کرده ایم.که در آینده اطلاعات آن را اعلام می کنیم.

وی ادامه داد: حدود 17 هزار لوح هنوز در دانشگاه شیکاگو است که پیگیر هستیم هر چه سریعتر به داخل کشور ارسال شود البته باید روند اداری آن سپری شود.

آثار تاریخی که خارج از ایران هستند به کشور باز می گردند

علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور هم گفت: این الواح تمدن بیش از 2500 ساله ایران را نشان می دهد که در آن زمان ایران برده داری نمی کرده است.

مونسان ادامه داد: ما پیگیر ارسال مابقی الواح هم هستیم که امیدواریم در مرحله های بعد وارد کشور شود و بازگشت آثار تاریخی ما از دیگر کشورها همچنان ادامه دارد و بزودی خبرهای خوبی در این خصوص اعلام می کنیم.

به گزارش خبرگزاری فارس، در حال حاضر 110 الواح هخامنشی در موزه ملی ایران به نمایش گذاشته شده است که مردم می توانند این الواح را مشاهده کنند. حالا باید منتظر ماند و دید که 17 هزار الواح باقی مانده کی به ایران باز می گردد؟ آیا باید یک دوره 14 ساله دیگر را طی کنیم تا شاهد ورود بخشی دیگر از این الواح باشیم؟ امیدواریم مسولان همچنان پیگیر ورود این الواح تاریخی به کشور باشند.