عرق زنبق چه خواصی دارد؟

ازخانواده Iridaceae و دارای گونه های بسیار متنوع و متعددی است و تاکنون بیش از ۳۰۰ گونه  آن در مناطق معتدل نیمکره  شمالی دنیا بررسی و شناخته شده است. گیاهشناسان ۲۰ گونه زنبق وحشی خودرو را در ایران شناسایی کرده اند.زنبق ها دارای ساقه زیرزمینی متورم یا پیاز هستند که اقسامی از آن از نظر خواص درمانی مورد توجه بوده و در طب سنتی و همچنین در صنعت عطرسازی موارد استعمال وسیعی دارند.گیاهی است چند ساله، دارای ساقه  زیرزمینی متورم حجیم، گوشتیو بندبند که سطح خارجی آن خاکستری و مغزش سفید و طعمش تند است، تازه  آن دارای بوی تهوع آوری است ولی وقتی که خشک شود بوی ضعیفی شبیه به بوی بنفشه آز آن استشمام میشود. برگهای آن باریک دراز نوک تیز به رنگ سبز تیره و گلهای آن به رنگ کبود یا مخلوطی از ارغوانی، کبود و زرد با خطوط تیره است و در سطح فوقانی گل برگهای آن تارهای مانند مو دیده میشود و به همین دلیل آن را بهانگلیسی زنبق ریش دار گویند. میوه  آن بیضی شکل دارای ۳ زاویه یا حجره و در هر یک تعداد زیادی تخم وجود دارد.برگهای گونه زنبق دارای مقدار زیادی ویتامین C است (در حدود 6۰۰ میلی گرم در هر ۱۰۰۰ گرم برگ تازه) و برای رفع عوارض بیماریهای ناشی از کمی ویتامین C مؤثر است. در برگهای این گونه مواد بتا- کاروتن  و کمی نیز آلفا - کاروتن یافت می شود. در ساقه زیرزمینی اسانسی با بوی بنفشه وجود دارد. در گزارش دیگری آمده است که در ساقه زنبق یعنی در ایرسا مقداری تانن و نشاسته و گلوکوزیدی به نام ایریدین یافت می شود و به علاوه در حدود ۲/ ۰ - ۰/۱ درصد اسانس روغنی قرار دارد که اسانس آن شامل میریستیک اسید و اولئیک اسید و اترهای متیلیک و همچنین یک ماده معطر با بوی بنفشه به نام ایرون میباشد. چون ساقه  زیرزمینی تازه بنفشه معمولا دارای بو و طعم نامطبوعی است لذا برای اسانس گیری از ساقه های زیرزمینی خشک که بیش از یک سال از جمع آوری آنها گذشته باشد و بوی بنفشه  دلپذیری میدهد، استفاده می شود

خواص عرق زنبق
داروی گیاهی تصفیه خون
طبق نظر حکمای طب سنتی ایرسا یا ساقه  زیرزمینی زنبق از نظرطبیعت نسبتاً گرم و از نظر تری و خشکی متعادل و انواع بری و صحرایی آن گرم و خشک است. در هند: از قسمت زیرزمینی زنبق به عنوان داروی تصفیه کننده  خون و ناراحتیهای آمیزشی استفاده میشود. در ترکیب اغلب داروهای این بیماری ها وجود دارد. به علاوه این ایرسا برای ناراحتیهای کبد و بیماری استسقاخیلی مفید است. و ساقه  زیرزمینی گونه I.germanica به عنوان مدّر، مسهل و در موارد بیماریهای مثانه تجویز می شود. عصاره برگهای این گونه برای معالجه و رو به راه کردن پاهای یخ زده استعمال میشود.از ساقه  زیرزمینی این گونه در بیماریهای برونشیت و استسقا و ناراحتیهای کبد نیز استفاده می شود.
درمان گیاهی دلپیجه
از نظر حکمای طب سنتی ایران و سایر مناطق دنیا، ریشه  تازه  زنبق به مقدار کم، اثر مدر و خلط آور دارد ولی مقدار زیاد آن مسهل قوی و قی آور است و موجب دلپیچه و دفع مقدار زیادی مدفوع می شود.
درمان گیاهی آسم
از خوردن مقدار متناسب آن نتایج مثبتی در بهبود بیماریهای ریه، آسم، سیاهسرفه، گریپ، درد طحال، کبد، رحم و بواسیر گرفته می شود وقاعده آور است.
داروی گیاهی تسکین دردهای عصبی
اگر حدود ۳۰ گرم روغن زنبق ریشه ای را به صورت عادی یا دم کرده بخورند مسهل مناسبی است برای بیماری های رحم و اخراج جنین ورفع دلپیچه و دردهای عصبی مفید است.
درمان گیاهی دندان درد
مضمضه کردن آن مخلوط با سرکه برای تسکین درد دندان مفید است
درمان گیاهی گوش درد
اگر به صورت قطره در گوش، چکانیده شود برای تسکین درد گوش نافع است.
داروی گیاهی رفع خواب رفتن عضلات
خوردن دم کرده ۶۰-۴۰ گرم ریشه ی تازه آن در ۱۰۰۰ گرم آب جوش برای رفع خواب رفتن عضلات، رعشه، فلج، آسم، سستی بدن، سختی نفس، تنگی نفس و برای ازدیاد حافظه و رفع درد ناحیه  گلو مفید است. و اگر با آب عسل مخلوط و خورده شود برای استسقا، پاک کردن مثانه از رطوبت های لزج، تسکین عطش، تسکین درد سیاتیک و جلوگیری از ترشح غیرارادی و بی موقع اسپرم نافع است. اگر   ریشه  زنبق جویده شود برای رفع بدبویی ناشی از خوردن چیزها ی بدبو موثر است. ضماد برگ آن برای سوختگی اعضا در اثر اب داغ و در  موارد گزیدن جانوران خزنده گزنده مفید است. گرد ریشه زنبق به صورت گردپاشی  برای  رفع گوشت زاید در پلکهای چشم نافع است.اگر گرد ریشه  زنبق با سرکهمخلوط  ودرظرف  مسی دم شود برای زخم ها و جراحتهای مزمن ورویانیدن گوشت و زخم های کنار استخوان چه از طریق خوردن و یا مالیدن یه  دم کرده  آن برای سیاتیک و رفع بدبویی بواسیر و رفع شت های زیادی بواسیر مفید است. شیاف تهیه شده از ریشه  زنبق و عسل در مهبل زن برای اخراج جنین و غرغره دم کرده آن با آب عسل برای رفع خشونت قضبت الریه و چکانیدن قطره  آن در بینی برای رفع بدبویی حفره های بینی مفید است. اگر آن را در روغن زیتون بجوشانید و در گوش بچکانید سنگینی گوش را کاهش می دهد.
داروی گیاهی خواب اور

تخم زنبق خواب آوراست.