کودک آزاری در مهد!

ناطق - انتشار خبر کودک‌آزاری در مهد ستایش (اردبیل) واکنش‌های زیادی را در جامعه به همراه داشت، از آنجایی که هر جنایتی که در جامعه رخ می‌دهد، هرچند کوچک، ابتدا جامعه را به خطر می‌اندازد و موجب بی‌نظمی و ایجاد ناهنجاری در جامعه می‌شود و در وهله دوم در اذهان مردم برای مجنی علیه احساس ترحم می‌کند، نیازمند بررسی فروان در این زمینه است.
 

 نظارت بر مهدهای کودک یکی از بزرگترین دغدغه‌های مخاطبان خبر دستگیری کودک آزاران مهد ستایش که روز گذشته در ایسنا منتشر شد، بود. اکثر مخاطبان خواستار پیگیری و برخورد قانونی با خاطیان این مهدکودک و ورود مقتدرانه قوه‌قضاییه به این‌گونه پرونده‌ها بودند.
 
محمد یکی از مخاطبان این خبر با ابراز تاسف از این حادثه عنوان کرده بود که حتی در برخی از خانواده‌ها نیز این‌گونه برخوردها با کودکان وجود دارد و ابراز امیدواری کرده بود که با تحلیل چنین رفتاری در رسانه‌ها به ویژه صدا و سیما ضمن آگاهی بخشی عواقب چنین رفتاری برای همه بازگو شود و با پیگرد قراردادن مسببان از تکرار این چنین فجایعی پیشگیری شود.
 

بر اساس نظر روان‌شناسان، کودک‌آزاری مثل دیگر جرم‌ها دارای انواع و مصادیق مختلف است و در آن از کودک آزاری جسمی، جنسی، عاطفی و غفلت می‌توان نام برد. هر رفتار یا سهل‌انگاری که سلامت روانی و جسمی کودک را تهدید کرده یا مانع رشد و نمو او شود، کودک آزاری محسوب می‌شود. یکی از فراوان‌ترین نوع کودک‌آزاری‌ها کودک آزاری جسمی بوده که ممکن است حتی از سوی خانواده کودک نیز رخ دهد، این نوع کودک آزاری تنبیه‌های شدید بدنی مانند کتک‌زدن با هر وسیله، داغ‌کردن و حتی نیشگون گرفتن و کشیدن مو را شامل می‌شود. در این میان، کودک‌آزاری عاطفی نیز آمار زیادی را به خود اختصاص داده، زیرا برخی خانواده‌ها درک درستی از نیازهای عاطفی کودک نداشته و نمی‌دانند بی‌توجهی به نیازهای عاطفی کودک چه صدمه شدیدی به فرزندشان می‌زند. این در حالی است که حرف‌نزدن، کم‌محلی، در آغوش نگرفتن، تحقیر و مقایسه‌کردن او با سایر کودکان، ترساندن و حبس‌کردن کودک از مصادیق کودک آزاری عاطفی است. بی‌توجهی به نیازهای اولیه کودکان مانند آموزش و تغذیه و مصادیق کودک آزاری عاطفی است.
 

نظر مخاطبی به نام حسن در مورد این خبر از این قرار است که "بی‌شک برخورد با این نوع آزار و اذیت کودکان معصوم باید در اولویت امور نهادهای مسئول قرار بگیرد. اما از قدیم گفته‌اند پیشگیری بهتر از درمان است. من از این مسئولان و نمایندگان مجلس که احساساتشان جریحه‌دار شده چندین سوال دارم.
 

1. چرا بهزیستی مهد کودک‌ها را مجبور به استخدام مربیان دوره‌دیده نمی‌کند؟

2. چرا بهزیستی و هر نهاد دیگری معیار استخدام در مهد کودک‌ها را منوط به گزینش فنی و تخصصی از سوی بهزیستی نمی‌کند؟
 
3. نمایندگان استان که علاقمند به پیگیری این موضوع هستند آیا زمانی که در مجلس طرح کاهش ساعات کاری مادران شاغل مطرح بود کجا بودند. آیا می‌دانستند وقتی به ادارات و سازمان‌ها اجازه می‌دهند به جای فراهم کردن امکان نگهداری کودکان مادران شاغل در همان محل کار تنها با پرداخت اندک وجهی بابت کمک هزینه مهدکودک زمینه را برای کودک آزاری‌هایی این چنین و صدها مورد دیگر که علنی نمی‌شود، فراهم آوردند؟"
 

حقوق کودک در ایران

 
در تفسیری از قانون مجازات اسلامی آمده است، حق و حقوق کودکان در کشورمان آن طور که باید و شاید مورد توجه نیست، زیرا تاکنون کودک‌آزاری به عنوان یک جرم به طور کامل و مشخص تعریف نشده و برخلاف کشورهای پیشرو در این زمینه که تعریف جامعی از کودک‌آزاری دارند و براساس قوانین سفت وسخت آنها توهین، ترساندن، تحقیر، تبعیض و بی‌توجهی به نیازهایی چون تغذیه، بهداشت، پوشاک و آموزش کودک از مصادیق کودک‌آزاری است، در کشورمان تا زمانی که کودکان قربانی جرایم خشن نشوند، شخص یا نهادی به دادشان نمی‌رسد. برای نمونه بارها به آن دست از پرونده‌های کودک‌آزاری رسیدگی شده که در آن کودک به دلیل کتک‌خوردن، داغ‌شدن با اتو، فندک و سیگار کارش به بیمارستان یا گورستان رسیده است. در چنین مواردی به دلیل فجیع بودن حادثه، دادستان از موضوع باخبر شده و به عنوان مدعی‌العموم موضوع را پیگیری می‌کند. اما در اکثر مواقع کودک برای مدت محدود به بهزیستی تحویل و پس از آن به دلیل وجود خلأ قانونی در این زمینه به والدین کودک‌آزار تحویل داده می‌شود.
 
بر اساس قانون مجازات اسلامی، در قانون برای مرتکبان به جرم عمومی کودک آزاری، مجازات‌های تعزیری پیش‌بینی شده و طبق قانون، کودک‌آزاری تا دو سال حبس دارد و اگر هم موجبات قصاص شود، قصاص هم صورت خواهد گرفت. در قانون، به تنبیه در حد مجاز و متعارف و تذکر دادن اشاره شده اما ضرب و شتم کودکان از طریق شلاق یا سوزاندن تنبیه غیرمتعارف است و در مواد 3 و 4 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان نیز به مجازات این متهمان اشاره شده است.
 

مجازات خودداری از گزارش کودک‌آزاری
 

بر اساس ماده 22 لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان، هر کسی کودک و نوجوانی را در معرض خطر شدید و قریب‌الوقوع مشاهده کند و علی رغم توانایی اعلام و گزارش به مراجع یا مقامات صلاحیت‌دار خودداری کند و از اقدام فوری برای جلوگیری از وقوع خطر نیز امتناع نماید از 91 روز تا یکسال یا جزای نقدی از 10 میلیون تا 30 میلیون ریال محکوم خواهد شد.
 

بر اساس تبصره 1 این لایحه، اگر مرتکب جرم مذکور در این ماده از افرادی باشد که مطابق قوانین و مقررات یا بر حسب وظیفه مکلف به اعلام، گزارش یا کمک می‌باشند و یا به اقتضای حرفه خود می‌توانند کمک موثری نماید به حداکثر مجازات مقرر در این ماده و حبس مورد به انفصال موقت از خدمات دولتی از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
 

هم‌چنین در تبصره 2 این لایحه آمده است، انجام تکلیف مقرر در این ماده با رعایت ضوابط مندرج در آن موجب تعقیب کیفری افراد یا مسئولیت مدنی آنها نیست.
 

بر اساس تبصره 3 این لایحه، افشای هویت کسی که طبق این ماده موضوع را گزارش یا اعلام می‌نماید جز با رضایت خود او یا به موجب قانون ممنوع است.
 

عذرخواهی از آسیب‌دیدگان و خانواده‌ آنان
 یکی دیگر از مخاطبان دیگر این خبر خواستار عذرخواهی از مادران این کودکان و استعفای مدیرکل بهزیستی اردبیل شده تا شاید آلامی بر این درد باشد.
 

کنوانسیون حقوق کودک و ایران

انتشار خبرهای از این دست احساسات والدین به ویژه مادرانی را که فرزندانشان را بدلیل شاغل‌بودن یا اجتماعی‌کردن فرزند به مهدها می‌سپارند، جریحه‌دار می‌کند، اما با وجود چنین اتفاقاتی مهدهایی هستند که با داشتن مربیان متخصص در رشد و بالندگی کودکان آینده‌ساز این کشور از هیچ کوششی دریغ نمی‌کنند و دلسوزانه کودکان ایران زمین را تربیت می‌کنند، لذا وجود چنین اتفاقاتی نباید این تلاش‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.
 

مخاطبان این خبر برخورد قاطع قوه‌قضاییه با کودک‌آزاران، پلمب مهدهای متخلف، نظارت دائم و غیرمحسوس بر مهدهای کودک، کنترل مهدها با دوربین و افزایش حقوق مربیان مهد، تشکیل پلیس کودک، گزینش و بررسی سلامت جسمی و روانی مربیان مهد و....از جمله راهکارهای موثر برای کاهش و جلوگیری از وقوع جرم کودک‌آزاری در مهدهای کودک است.