روحانی از مقدسات سوء استفاده نمی کند/ در گذشته علنا میگفتند امام زمان طرفدار فلان کاندیداست!/ در دولت یازدهم استبداد رای معنا ندارد

ناطقان: صالحی امیری، مشاور رییس جمهور و رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌ رسانی دولت اظهار کرد: برای شناخت هر پدیده‌ای باید یک امکان تطبیق و همسنجی نیز وجود داشته باشد. آن چیزی که من به عنوان نظاره‌گر تحولات سه ساله دولت می‌توانم درباره‌اش قضاوت روشن داشته باشم نکاتی است که وجوه تمایز دولت آقای روحانی با دولت قبل را نمایان می‌سازد. به اعتقاد من مسیر حرکت دولت فعلی را چند مفهوم بنیادین هدایت می‌کند که نخستین آنها عقلانیت است.

عقلانیت مهمترین ویژگی دولت دکتر روحانی
وی افزود: تصمیم‌گیری در این دولت بر اساس یک نظام کارشناسی مبتنی بر خرد جمعی و عقلانیت و در چهارچوب منافع ملی شکل می‌گیرد. این عقلانیت هم در تصمیم و هم در اجراست. همان طور که در دین مبین اسلام از عقل به مثابه پیامبر درون انسان یاد شده است. در این مدت دولت دکتر روحانی به محور عقلانیت وفادار بوده است.

صالحی امیری ادامه داد: مفهوم دوم در مسیر حرکت دولت، درک لازم از منافع و مصالح ملی در سطح کلان و در نتیجه تعیین یک استراتژی درست است. دولت‌‌ها نباید احساسی، شعاری و لحظه‌ای تصمیم‌گیری کنند، بلکه باید نقطه ثقل حرکت خود را بر دو اصل مهم منافع و مصالح ملی استوار سازند. در فضای کلی سیاسی در سطح جهان از منافع ملی به قدرت ملی ــ چه در داخل و چه در فضای بین‌الملل ــ نیز تعبیر می‌شود. مصالح ملی نیز اصولی است که برای کسب، حفظ و تداوم قدرت باید به آنها توجه کرد. کسب قدرت همان تولید قدرت است ولی حفظ و تداوم آن نیاز به مسائل دیگری دارد.

مشاور رییس جمهور همچنین با اشاره به این که در دولت دکتر روحانی استبداد رای معنایی ندارد، گفت: تعیین استراتژی مبتنی بر خرد جمعی یک اصل پذیرفته شده در دولت روحانی است و همین نکته تبدیل به ویژگی خاص این دولت شده است. در نظام فردگرا تصمیم‌گیری‌ها بر اساس احساسات شخصی صورت می‌گیرد، اما ساختار خرد جمعی کمتر دچار اعوجاج و اغتشاش در تصمیم و حرکت می‌شود. در ریل‌گذاری حرکت دولت فعلی خردورزان، نخبگان، فرهیختگان و کارشناسان در سطوح مختلف حضور فعال دارند.

دولت یازدهم جناحی و حزبی نیست
صالحی امیری در ادامه به دیگر وجوه تمایز این دولت با دولت‌ پیشین اشاره کرد: پذیرش اصل تنوع و تکثر سلایق و گرایش‌های مختلف نیز یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دولت فعلی است که در تعیین مسیر حرکتی آن موثر بوده است. به عبارتی اگر به جلسات هیات دولت دقت کنید متوجه می‌شوید که از همه گرایش‌های سیاسی در دولت حضور دارند و دولت دکتر روحانی یک دولت ملی است. دولت ملی جناحی نیست اما همه جناح‌ها در آن حضور دارند.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی اضافه کرد: دکتر روحانی پیش از شروع کار به عنوان رییس دولت، معتقد بود کشور پس از انقلاب توسط جناح‌های مختلف اداره شده و ما اکنون به جایی رسیده‌ایم که باید با تشکیل دولت ملی از ظرفیت همه جناح‌های سیاسی برای توسعه استفاده کنیم. این اعتقاد رییس جمهور در ادامه تبدیل به یک گفتمان و یک دکترین برای دولت «تدبیر و امید» شد. به نظر من دولت تاکنون در پیشبرد این گفتمان موفق بوده است. روحانی بر این باور است که حضور همه جناح‌ها در دولت مفید است. پیش از دولت دکتر روحانی این اتفاق رخ نداده بود که در یک دولتی هم چهره‌های اصلاح‌طلب و هم اصولگرا و هم مستقل حضور داشته باشند و در اینجاست که انسجام درونی دولت کار پیچیده و سختی می‌شود.
صالحی امیری در ادامه اداره دولت‌ ملی را کار سختی خواند و گفت: اداره دولت ملی به دلیل ساختار آن کار سخت و پیچیده‌ای است، چرا که رییس دولت باید سلایق متنوع فکری و سیاسی را در یک جهت به نام «الگوی حرکت توسعه ملی» هدایت کند. کشور هم مجموعه ای از سلایق، عقاید، مذاهب و نحله‌های مختلف فکری است. به تعبیر رییس دولت اصلاحات کشور ما «رنگین کمان» زیبایی از اقوام است. یعنی در عین اینکه همه رنگ‌ها زیبا هستند در کنار هم نیز کلیتی واحد را تشکیل می‌دهند. اقوام ایرانی مانند بلوچ، کرد، لر، ترکمن و... هرکدام یک هویت تاریخی و فرهنگی مستقل دارند که در کنار هم کلان هویتی به نام ایران را تشکیل می‌دهند.
وی افزود: نقدهایی هم که به دولت وارد می‌شود بیشتر از همین نقطه است. هرچند من برخی از چالش‌های دولت در این راستا را تایید می‌کنم، اما معتقدم ارزش وجودی و دستاوردهای دولت ملی بسیار بیشتر از هزینه‌های آن است. به طورکلی پایه‌گذار تشکیل دولت ملی در ایران دکتر حسن روحانی بود که امیدوارم روسای دولت های بعد نیز از این رویه نیک و خجسته استقبال کنند.

دولت یازدهم باعث نشاط ملی شد
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در بخش دیگری از این گفت‌وگو خارج شدن جامعه از رخوت را یکی دیگر از دستاوردهای دولت «تدبیر و امید» خواند و اشاره کرد: دولت دکتر روحانی باعث نشاط ملی شد. پیش از روی کار آمدن این دولت جامعه دچار یک سرخوردگی تاریخی شده بود. جوان‌ها احساس خمودگی می‌کردند و امید به آینده بسیار کمرنگ شده بود. اعتماد و ثبات سیاسی و اجتماعی نیز از بین رفته و بی‌اخلاقی بر جامعه حاکم شده بود.
صالحی امیری ادامه داد: ایجاد امید و نشاط ملی یکی از مهمترین عوامل برای حرکت دولت‌ها به سمت قله‌های توسعه است. به اعتقاد من این نشاط ملی در دولت آقای روحانی شکل گرفت و بهبود امیدواری ملی در جامعه ایجاد شد. یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد نشاط این بود که دولت «تدبیر و امید» تهدیدها را تبدیل به فرصت کرد. دقت داشته باشید تا پیش از شروع به کار دولت یازدهم نظام جهانی ظالمانه با همه ظرفیت در مقابل کشور ایستاده بود. صدور قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل، تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا و تهدید‌های نظامی، هرچند که ظالمانه بود، اما واقعیتی بود که وجود داشت.

وی همچنین با اشاره به اینکه حجم تهدیدهای ملی در دولت «تدبیر و امید» بسیار پایین آمد، گفت: از رفتار دولت قبل بیشترین بهره را رژیم منحوس صهیونیستی برد. در فیلمی مشاهده کردم که رئیس سرویس اطلاعاتی رژیم صهیونیستی در آن نقل می‌کرد که ما در گذشته در دوران ریاست جمهوری حجت‌الاسلام سیدمحمد خاتمی بارها می‌گفتیم که ایران به دنبال حذف اسرائیل است که در جواب می‌گفتند این یک توهم است، اما در دولت بعد از دوره خاتمی ما دیگر مشکلی نداشتیم زیرا رییس همین دولت بارها در مجامع جهانی از حذف اسرائیل سخن می‌گفت و این در راستای تضعیف ایران در جامعه جهانی بسیار به کار ما آمد.

اگر «برجام» نبود چه پیش می‌آمد؟
صالحی امیری «برجام» را نیز دستاورد مهم دولت «تدبیر و امید» خواند و اشاره کرد: از کسانی که با «برجام» به مخالفت می‌پردازند باید این سوال اساسی را پرسید که تداوم وضعیت گذشته ما را به کجا می‌رساند؟ اگر در سال 1392 دکتر حسن روحانی به عنوان رییس جمهور مورد انتخاب مردم قرار نمی‌گرفت امروز قرار بود در کجا باشیم؟ 12 تحریم آمریکا، هشت تحریم شورای امنیت و چهار تحریم بزرگ اتحادیه اروپا، باعث چه میزان تورم و بیکاری در کشور می‌شد؟ اگر «برجام» نبود چه میزان فشار منطقه‌ای روی کشور ما قرار داشت؟

وی افزود: تا پیش از «برجام» سنجش‌های بین‌المللی از ذهنیت منفی نسبت به ایران، عراق و سوریه حکایت می‌کرد، اما در این مدت وضعیت تغییر کرده و عموم مردم دنیا می‌دانند که ایران جنگ‌طلب نیست. همچنین دولت‌ها باور کرده‌اند که ایران به دنبال تنش و مناظره نیست، بلکه صلح و ثبات جهانی را مدنظر قرار داده است. باید اشاره کنم که با کنش سیاسی مناسب دولت برای نخستین بار میان دولت‌های آمریکا و اسرائیل شکاف ایجاد شد. بنابراین تبدیل تهدید بین‌المللی به فرصت بین‌المللی یکی از مهم‌ترین دستاورهای دولت «تدبیر و امید» است.

تحریم‌ها باعث تحقیر ملی ایرانیان شده بود
مشاور رییس جمهور تحریم‌های اعمال شده از سوی مجامع جهانی را باعث تحقیر ملی ایرانیان دانست و اظهار کرد: با «برجام» این تحقیرها به عزت ملی بدل شد. تاکنون هیچکدام از مفسران این مساله را تحلیل و تفسیر نکرده‌اند و این جای تاسف دارد. تحقیر ملی یعنی اینکه در دولت قبل اگر حتی هواپیمایی رییس جمهور نیز در سایر کشورها کمبود سوخت پیدا می‌کرد، مشکلات بسیاری در سوختگیری در فرودگاه‌های دیگر کشورها داشت.

صالحی امیری همچنین دیگر مصادیق تحقیر ملی در دولت قبل را به این شرح بیان کرد: رفتار دولت قبل باعث شده بود تا نخبگان ایرانی نتوانند در دانشگاه‌های معروف دنیا ثبت‌نام کنند و تاجران و بازرگانان ایرانی امکان افتتاح حساب و گردش مالی در سطح جهانی را نداشته باشند. با «برجام» همه این مسائل تغییر بنیادین پیدا کرد و تبدیل به عزت ملی شد.

دولت فعلی با برنامه‌ریزی اصولی پیش می‌رود
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور در بخش دیگری از این گفت‌وگو، شخص رییس جمهور و اعضای هیات دولت را مخالف با تصمیم‌گیری‌های لحظه‌ای و بدون کارشناسی خواند و اظهار کرد: دولت «تدبیر و امید» با رویکرد استراتژیک به مسائل نگاه می¬کند و تمام تصمیم‌گیری‌هایش مبتنی بر کار کارشناسی قوی است. این دولت مانند دولت قبل لحظه‌ای و احساسی تصمیم‌گیری نمی‌کند. دکتر روحانی به جای جلب رضایت آنی و لحظه‌ای مردم، به دنبال منافع بلندمدت مردم است.

وی به مصادیق تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسی در دولت پیشین نیز اشاره کرد و گفت: یکی از این مصادیق وارد کردن بیش از 700 میلیارد دلار کالای مصرفی بود. به عبارت دقیقتر این پول می‌توانست صرف زیرساخت‌های کشور در راستای توسعه شود که اگر می‌شد امروز وضعیت توسعه در کشور ما در حد کشورهای توسعه یافته بود، اما متاسفانه تمام آن پول صرف وارد کردن اقلام مصرفی بی‌فایده شد و از بین رفت. برنامه‌های دولت آقای روحانی مبتنی بر یک نظام کارشناسی هدفمند و استراتژیک در یک نگاه بلند مدت است. نگاه استراتژیک یعنی کلان‌نگری، بلندنگری و همه‌جانبه‌نگری مدنظر قرار بگیرد. از ویژگی‌های دولت فعلی این است که برای برنامه‌ریزی الگوی توسعه صحبت از 20 سال آینده می‌شود و دولت فقط یکی دو سال فرصت خدمت خود را نمی‌بیند.

دولت از مقدسات سوءاستفاده نمی‌کند
صالحی امیری همچنین عدم سوءاستفاده از مقدسات مردم ایران را نیز یکی دیگر از ویژگی‌های دولت «تدبیر و امید» خواند و گفت: زمینی بودن دولت دکتر روحانی یک ویژگی خاص است. اساسا دولت‌ها میل به استفاده از مقدسات برای توجیه رفتارشان دارند. حتی در انتخابات‌ها نیز گروه‌ها و جناح‌های سیاسی سعی در موضع گیری مراجع تقلید، نخبگان حوزوی و... را دارند. به عنوان مثال چند بار یکی از گروه‌های سیاسی بیانیه دادند که امام زمان (عج) طرفدار فلان کاندیدا در انتخاب ریاست جمهوری است و اگر به او رای دهید امام را خوشحال خواهید کرد.

وی ادامه داد: اما در دولت «تدبیر و امید» به جای استفاده و یا بهتر بگویم سوءاستفاده از مقدسات اکتفا به قدرت ملی می‌شود. استراتژی گفتمانی دولت بر این است که «منشا قدرت خداست، اما مرجع قدرت مردم هستند» و این نکته‌ای بسیار کلیدی است. قدرت مطلق خداست، اما مردم تعیین می‌کنند که چه کسی دولت را اداره کند. بنابراین دولت به جای استفاده ابزاری از منابع قدسی و ارزش‌ها، تمرکز خود را روی سرمایه اجتماعی قرار داده است.

سرمایه‌های اساسی دولت «تدبیر و امید»
صالحی امیری در بخش دیگری از این گفت‌وگو سرمایه‌های دولت را به این شرح تبیین و تفسیر کرد: نخستین سرمایه دولت فعلی، سرمایه اجتماعی یعنی اعتماد، رضایت و مشارکت مردم است. دومین سرمایه، سرمایه انسانی نخبگان و کارشناسان و کسانی است که قطار توسعه را به سمت جلو پیش می‌برند. سرمایه‌های فرهنگی، سرمایه نخبگان و در نهایت سرمایه قدسی و منابع ارزشی نظام را نیز باید در نظر گرفت.

وی در ادامه رایزنی وزرای دولت «تدبیر و امید» با علما و مراجع تقلید را بسیار بیشتر از دولت‌های پیشین خواند و گفت: سطح تعامل وزرا با مراجع تقلید به ویژه در قم بسیار بالاست و اعضای هیات دولت برای مشورت بارها به قم رفته‌اند، با این اوصاف تاکنون هیچ وزیری بیان نکرده که مراجع تقلید از من حمایت می‌کنند، بنابراین رفتار و عملکرد من خوب است.

دولت «تدبیر و امید» نقدپذیر است
مشاور رییس جمهور همچنین هیات دولت را بسیار نقد پذیر معرفی کرد و ادامه داد: هیات دولت معتقد است عملکردش مستقیما به خود دولت باز می‌گردد. بنابراین این دولت ظرفیت نقدپذیری بسیار بالایی دارد. هرچند که امروزه بسیاری به هیچ عنوان به معنای واقعی «نقد» توجهی نداشته و دست به تخریب زده‌اند.

صالحی امیری گفت: لزومی به معرفی سایت‌ها، شبکه‌ها و رسانه‌های مخالف دولت وجود دارد، چرا که حجم این رسانه‌ها که عموما به جای نقد به تخریب مشغولند بسیار زیاد است و مردم نیز با آنها آشنا هستند. با این اوصاف دولت تاکنون به نقدهای اصولی توجه کرده و سعی داشته مشکلات خود را با توجه به این نقدها برطرف کند.