انتقادی به توزیع تریاک دولتی

ناطقان: 'برنامه های کاهش آسیب به برنامه هایی اطلاق می شود که بدون نیاز به کاهش یا توقف مصرف مواد در افراد وابسته به مواد، عوارض سوء مصرف و رفتارهای خطرناک را کاهش می دهد. برنامه های کاهش آسیب می تواند از طریق آموزش مانند آموزش روش های تزریق سالم و رفتار سالم جنسی، جایگزینی با مواد کم خطر تر، تعویض سرنگ و سوزن و اقدامات دیگر از جمله توزیع وسایل پیشگیری بارداری، مواد ضد عفونی کننده و خدمات حمایتی ارائه شود.'

محسن روشن پژوه تصریح کرد: یکی از عوارض قانونی سازی دسترسی به مواد می تواند این مساله باشد که مصرف مواد به یک هنجار تبدیل شده و قبح آن بشکند و شکسته شدن قبح مصرف مواد در هر جامعه ای می تواند یک عامل خطر اعتیاد باشد.

وی تاکید کرد: یکی از عوامل محافظت کننده برای شروع مصرف مواد، قبیح بودن است و احتمال دارد قانونی کردن دسترسی به برخی مواد ، این قبح را از بین ببرد.

روشن پژوه یادآور شد: در برنامه های کاهش آسیب ، اهدافی مانند مصرف در فضای بهداشتی و مدیریت شده دنبال می شود .

وی با اشاره به تصویب نهایی پیشنهاد توزیع مواد مخدر دولتی گفت: این مساله فعلا در حد پیشنهاد است و هنوز تصویب نشده است .

وی اظهار داشت: سازمان بهزیستی کشور با توجه به اینکه یک دستگاه دولتی است، قانون روی جهت گیری این سازمان تاثیر می گذارد.

معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: هر طرح و قانونی درباره اعتیاد در کل فرآیندهای مربوط به آن تاثیر دارد بنابراین هر طرح و قانونی باید از ابعاد مختلف کارشناسی مورد بررسی قرار گیرد.

روشن پژوه گفت: نکته مهم در اعتیاد این است که هر تصمیمی باید مبتنی بر شواهد اثربخش بوده و عواقب آن نیز مورد توجه قرار گیرد.

وی افزود: در طرح پیشنهاد توزیع دولتی تریاک ، اهدافی مانند قطع ارتباط مصرف کننده با قاچاقچی و توقف چرخه خرید و فروش و نیز کاهش مصرف های پرخطر، مورد توجه قرار گرفته است؛ در بحث قانونی سازی توزیع تریاک و مصرف آن در یک فضای مدیریت شده، محل بحث و اختلاف است و هنوز کارشناسان در این زمینه به نتیجه مشترکی نرسیده اند.

وی یادآور شد: حتی در کشورهایی که تجربه آزاد سازی و قانونی سازی مواد را دارند این اتفاق صرفا در مورد مواد سبک از خانواده حشیش ، افتاده است و تجربه این اقدامات نیز بطور قطع به یقین موید این نیست که آزادسازی دسترسی به مواد در کاهش بروز آن تاثیر داشته باشد.

معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه هر تصمیمی در حوزه اعتیاد ،تاثیر بسزایی در فرآیندها دارد ، این موضوع باید با توجه به ملاحظات قانونی، فرهنگی و اجتماعی مدنظر قرار گیرد چراکه ممکن است عواقبی داشته باشد که هنوز برای ما متصور و شناخته شده نیست.

روشن پژوه افزود: با توجه به اینکه برنامه های کاهش آسیب در حوزه اعتیاد، شواهد اثربخشی خود را نشان داده اند و تجربه موفقی از اجرای آنها داشته ایم ، توسعه متناسب برنامه های کاهش آسیب به بخشی از اهداف دیده شده در طرح پیشنهاد آزادسازی دسترسی به تریاک، دست می یابد.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور گفت: چندان مطمئن نیستم که قانونی کردن دسترسی به مواد بتواند چرخه تولید و توزیع مواد را کاملا ناکارآمد کند.

روشن پژوه افزود: سیستم قاچاق تولید و توزیع مواد مخدر یک سیستم هوشمند ، پیچیده و مبتنی بر نیاز است ؛ در دسترس بودن مواد فقط یکی از عوامل بروز اعتیاد به شمار می رود و اقدامات پیشگیرانه دیگری مانند اصلاح قوانین نیز در این پدیده ، موثر است.

وی تاکید کرد: اگر بخواهیم روند شدت اعتیاد یعنی تبدیل اعتیاد کم خطر به اعتیاد پرخطر را متوقف کنیم ، در دسترس قرار دادن ماده سالم در فضای مدیریت شده ، تنها عامل برای توقف آن نیست و عوامل دیگری مانند عوامل ساختاری ، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و تعامل با محیط کار و آموزش نیز در آن ، موثر است.

معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در پاسخ به امکان استفاده از تجربه توزیع کوپنی تریاک در قبل از انقلاب ، گفت: آن طرح برای گروه سنی خاصی بوده است و علاوه بر آن فضای اجتماعی و فرهنگی قبل از انقلاب و پس از انقلاب، قابل مقایسه نیست.

براساس آمار ستاد مبارزه با موادمخدر اکنون دو میلیون و 808 هزار مصرف کننده موادمخدر در کشور وجود دارد که بالاترین مصرف موادمخدر مخدر با بیش از 66 درصد مربوط به تریاک است.