طرح جدید برای شناسایی یارانه بگیران

ناطقان :علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از روش جدید دولت برای کاهش تعداد یارانه بگیران خبر داده است. برپایه این روش دولت به جای شناسایی افراد پردرآمد که اطلاعات ناقصی درباره آنها وجود دارد و همین عامل ریسک حذف را بالا می‌برد، شناسایی و دهک‌‌بندی اقشار با درآمد پایین را در دستور کار خود قرار داده است در قالب لایحه بودجه سال آینده دولت برای نخستین بار از محل هدفمندی یارانه‌ها مبلغ هزار میلیارد تومان برای اشتغال جوانان تخصیص داده است که به طور قطع تأثیر زیادی در رشد اشتغال خواهد داشت محمدباقر نوبخت معاون رئیس جمهوری اعلام کرد.ه است که وام 50 میلیون تومانی مسکن از محل درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها تأمین خواهد شد.


 معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت از تأمین ماهانه ۳۷5۰ میلیارد تومان برای یارانه نقدی از بودجه وزارت نفت خبر داد و گفت: این مبلغ موجب شد تا فعالیت توسعه‌ای صنعت نفت با کندی پیش رود.
منصور معظمی در نهمین همایش سالانه اتحادیه صادرکنندگان فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی با اشاره به اینکه یکی از مشکلات وزارت نفت در سال‌های اخیر تأمین منابع نقدی برای پرداخت یارانه‌ها است، اظهار کرد: هم‌اکنون ماهانه 3750 میلیارد تومان از منابع وزارت نفت برای تأمین یارانه‌های نقدی طرح هدفمند کردن یارانه‌ها تأمین می‌شود که نتیجه این امر متوقف ماندن فعالیت‌های توسعه‌ای در صنعت نفت است.
وی با بیان اینکه نفت در سبد انرژی جهان از سال 2020، 60 درصد را به خود اختصاص داده بود، گفت: اما هرچه به جلو می‌رویم، نقش نفت در سبد انرژی جهان کاهش پیدا می‌کند به طوری که براساس مطالعات انجام شده نقش نفت در سبد انرژی جهان تا سال 2040 به 51درصد خواهد رسید.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزیر نفت در ادامه با اشاره به نوسان ماه‌های اخیر قیمت نفت گفت: نفت اگرچه باید یک کالای اقتصادی باشد، اما هم‌اکنون شاهد هستیم، کالای سیاسی است، زیرا قیمت آن تحت تأثیر تحولات سیاسی، تغییر می‌کند. وی ادامه داد: کاهش قیمت نفت نه تنها بر مصرف‌کنندگان بلکه بر تولیدکنندگان مانند عربستان، کویت و امارات ضربه خواهد زد، چه‌ بسا بیشترین ضربه را تولیدکنندگان خواهند دید.
معظمی تصریح کرد: اگرچه کاهش قیمت نفت برای ایران مشکلاتی را به وجود آورد، اما به دلیل سهم یک میلیون بشکه‌ای ایران در صادرات نفت، این تأثیرات منفی چشمگیر نخواهد بود.
معظمی با اشاره به وعده وزارت نفت برای افزایش 100 میلیون مترمکعبی تولید گاز در سال‌جاری خاطرنشان کرد: با این افزایش 7 میلیارد دلار درآمد جدید نصیب کشور خواهد شد که می‌تواند بخشی از تأثیرات کاهش قیمت نفت را جبران کند.
وی اضافه کرد: مقرر شده است 100 میلیون متر مکعب جدید نیز به ظرفیت تولید گاز کشور در سال آینده افزوده شود، به طوری که با این افزایش می‌توان صادرات گاز را به طور جدی از سال آینده پیگیری کرد.
وی با اشاره به راه‌اندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس تا پایان سال آینده گفت: با راه‌اندازی واحد‌های جدید پالایشی و همچنین با اتمام ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس، ایران به جای آنکه هم‌اکنون بنزین وارد کند به عنوان یک صادرکننده بزرگ بنزین در منطقه و جهان شناخته خواهد شد.


گروه اقتصادی - از 28 آذر 1389 که مرحله نخست هدفمندی یارانه‌ها آغاز شد تاکنون بند مربوط به پرداخت یارانه نقدی به نیازمندان لنگر سنگینی شده است تا این قانون در دستیابی به اهداف خود چندان موفق نباشد. در واقع مغفول ماندن سایر بندهای قانون هدفمندی یارانه‌ها و تمرکز دولت قبل روی یارانه نقدی باعث شده است سایر بخش‌هایی که از درآمدهای افزایش قیمت حامل‌های انرژی سهم دارند نادیده گرفته شوند. براین اساس در دولت یازدهم اقدامات بسیاری برای بازگشت هدفمندی یارانه‌ها به مسیر اصلی انجام شد که در قالب قانون بودجه سال‌جاری گنجانده شد.
درقانون بودجه دولت مکلف شد یارانه نقدی را پس از شناسایی دقیق تنها به نیازمندان واقعی بپردازد، بنابراین دولت در اواخر فروردین ماه امسال یک بار دیگر از متقاضیان دریافت یارانه نقدی ثبت‌نام کرد، اما در پایان دوره ثبت‌نام تنها 4/2 میلیون ایرانی از کل جمعیت کشور به صورت داوطلبانه از ادامه دریافت یارانه انصراف دادند.
استقبال نکردن یارانه بگیران پردرآمد از انصراف داوطلبانه موجب شد تا حذف آنها به دولت سپرده شود، اما در دسترس نبودن بانک‌های اطلاعاتی دقیق برای شناسایی پردرآمدها و ضریب خطای بالای روش‌های فعلی دولت را مصمم به تکمیل بانک‌های اطلاعاتی خود کرد تا این کار با کمترین ضریب خطا انجام شود. برهمین اساس علی ربیعی وزیر کار، رفاه و امور اجتماعی از روش جدید دولت برای کاهش تعداد یارانه بگیران خبر داده است. برپایه این روش دولت به جای شناسایی افراد پردرآمد که اطلاعات ناقصی درباره آنها وجود دارد و همین عامل ریسک حذف را بالا می‌برد، شناسایی و دهک ‌بندی اقشار با درآمد پایین را در دستور کار خود قرار داده است.
بدین ترتیب دولت با تمرکز بر پرداخت یارانه به دهک‌های پایین درآمدی برنامه خود را برای منطقی شدن هدفمندی یارانه‌ها دنبال می‌کند. هدفمند شدن پرداخت یارانه نقدی باعث می‌شود تا با حذف کسانی که یارانه نقدی 45 هزار و 500 تومان در زندگی آنها هیچ نقشی ندارد، از درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها برای حمایت بخش‌های کلیدی اقتصاد استفاده شود. در قالب لایحه بودجه سال آینده دولت برای نخستین بار از محل هدفمندی یارانه‌ها مبلغ هزار میلیارد تومان برای اشتغال جوانان تخصیص داده است که به طور قطع تأثیر زیادی در رشد اشتغال خواهد داشت.
همچنین محمدباقر نوبخت معاون رئیس جمهوری نیز اعلام کرده است که وام 50 میلیون تومانی مسکن از محل درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها تأمین خواهد شد. بنابراین با تخصیص درآمدهای هدفمندی در بخش‌های عام المنفعه و بخصوص اقشار نیازمند آثار آن در کل اقتصاد متجلی می‌شود.

  تنها نیازمندان مستحق دریافت یارانه هستند
<کامران ندری> استاد دانشگاه در این خصوص اظهار کرد: حذف پردرآمدها از دریافت یارانه با شناسایی کم درآمدها را نمی‌توان به عنوان تغییر روش دولت در شناسایی پر درآمدها دانست چراکه دولت در گذشته نیز از این طریق دهک‌های پایین را شناسایی می‌کرده است. در این روش با نگاهی به جامعه تحت پوشش سازمان بهزیستی، تأمین اجتماعی، کمیته امداد و... می‌توان اقشار کم درآمد را با اندکی خطا شناسایی کرد که به عقیده من درصد خطای آن از شناسایی پردرآمدها با توجه به ناقص بودن بانک اطلاعاتی ایران بسیار کمتر است.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه در کشورهای دیگر قشر هدف دریافت یارانه نقدی که اصطلاحاً تحت پوشش خیریه قرار دارند خانوارهایی هستند که سرپرست آنها حتی با فعالیت اقتصادی توان تأمین نیازهای روزمره خود را ندارد گفت: در ایران نیز دولت باید یارانه نقدی را تنها به این قشر اختصاص دهد و از پرداخت یارانه نقدی به تمام اقشار جامعه خود‌داری کند.
وی افزود: دولت به جای پرداخت یارانه به دهک‌های میانی باید روش دیگری در پیش گیرد، در این خصوص تجربه کشورهای موفق در حذف یارانه نشان می‌دهد که بهترین روش اصلاح سیستم حقوق و دستمزد این دهک‌ها به جای پرداخت یارانه نقدی است. اگر سیستم حقوق و دستمزد کارمندان و کارگران اصلاح شود ضمن افزایش قدرت خرید این گروه پرداخت یارانه به شکل نقدی حذف خواهد شد.
ندری با اشاره به اینکه هدف از اجرای قانون هدفمندی، هدفمند کردن یارانه‌ها به منظور توزیع عادلانه درآمدها و افزایش قدرت خرید کم درآمدها بود گفت: متأسفانه اکنون می‌بینیم که در این چند سال قدرت خرید افراد کم‌درآمد از جمله کارگران و کارمندان افزایش نیافته و شکاف درآمدی میان دهک‌های بالا و پایین عمیق‌تر شده است. اکنون به نظر می‌رسد اگر دولت بتواند حذف پردرآمدها از جامعه هدف را به خوبی اجرا کند توزیع درآمدها کمی عادلانه‌تر خواهد شد، ضمن انکه افزایش قیمت‌های حامل‌های انرژی در ابتدای امسال بدون افزایش یارانه نقدی نیز اقدام مثبتی از سوی دولت به شمار می‌رفت.

  احتمال جا ماندن اقشار کم درآمد
همچنین <لطفعلی بخشی> استاد دانشگاه در خصوص اینکه ملاک دولت در حذف پردرآمدها از قشر هدف یارانه، شناسایی دهک‌های پایین جامعه و پرداخت یارانه تنها به این دهک‌ها شده است اظهار کرد: دولت قصد دارد یارانه افراد کم‌درآمد را با کمترین درصد خطا پرداخت کند اما باید توجه کرد که تنها شناسایی افراد کم درآمد نمی‌تواند درصد خطا را کاهش دهد چراکه ممکن است برخی از اقشار کم درآمد در این آمارگیری نادیده گرفته شود در حالی که مستحق دریافت آن هستند.
بخشی افزود: شناسایی دهک‌های پایین که اغلب وضع مالی نامناسبی دارند بسیار سخت است در حالی که اقشار پردرآمد یعنی دهک‌های اول کشور محدود‌‌ترند و با یک مکانیسم بسیار ساده قابل شناسایی و حذف هستند.
وی با اشاره به اینکه آمار اقشار کم درآمد در سازمان بهزیستی، کمیته امداد و سازمان تأمین اجتماعی و... موجود است و این امر می‌تواند در وضعیتی که بانک‌های اطلاعاتی برای حذف یارانه بگیران نقدی ناقص است به دولت کمک شایانی کند، اذعان کرد: با وجود این به عقیده من دولت می‌تواند در کمتر از یک ماه اقشار پردرآمد را بدون سرک کشی در حساب‌های بانکی آن‌ها شناسایی کند به نوعی که با یک ساز وکار ساده و با استفاده از سیستم‌های رایانه‌ای برنامه‌ای را تدوین کند که هر کس حساب بانکی وی از یک مبلغ معین بالا‌تر رفت یا آنکه دارایی‌های منقول و غیرمنقول بیشتری به نام او شد از فهرست یارانه بگیران حذف شود. به این ترتیب کم درآمد و نیازمندی به صورت ناعادلانه از سیستم حذف نخواهد شد.
این استاد دانشگاه گفت: اگر دولت اقشار پر درآمد را از فهرست حذف کند حداقل یک سوم از کل یارانه نقدی هر ماه را ذخیره خواهد کرد. طی سال‌های اخیر پرداخت یارانه به تمام دهک‌های جامعه شرایطی را رقم زده است که درآمدهای کشور به جای آنکه صرف طرح‌های عمرانی شود به جیب مردم رفت که نتیجه آن افزایش تقاضا در بازار و افزایش تورم بود اکنون اگر دولت بتواند حجم یارانه نقدی را کم کند به پیشرفت طرح‌های عمرانی نیز کمک کرده است.
منبع:ایران