"لغو تحریم ها "تنها مسئله حل نشده

ناطقان:پس از پایان مذاکرات با وزیر انرژی امریکا تمامی موارد اختلافی بر سر مسائل فنی حل و فصل شده است. اما مسائل باقی مانده اصلی چنان حائز اهمیت است که می‌تواند دو راه پیش روی مذاکرات بگذارد. تمدید چندباره و یا توافق.

 وقت‌های اضافه مذاکرات هسته ای رو به پایان است. سخنگوی کاخ سفید در شامگاه پنج شنبه اعلام کرد که مذاکرات به توافق نرسیده است و کری تا ساعتی دیگر بیانیه ای در این باره قرائت خواهد. کری نیز به میان خبرنگاران آمد و گفت: مذاکرات ابدی نیست، اختلافات اندک است اما باید حل شود.
طی ده روز گذشته نیز صحبتهای گاه و بیگاه مقامات مذاکره کننده، نشان از آن دارد تعداد اختلافات باقی مانده کمتر از انگشتان دست است. اما فرمول صحیح نظام مبتنی بر توافق بر سر همه چیز و یا عدم توافق است. به نظر می‌رسد این تعداد کم اختلافات، همان خطوط قرمزی است که نظام از ابتدای برای مذاکرات مطرح کرده بود.
بنابر گفته صالحی رییس سازمان انرژی اتمی، پس از پایان مذاکرات با وزیر انرژی امریکا تمامی موارد اختلافی بر سر مسائل فنی حل و فصل شده است. اما مسائل باقی مانده اصلی چنان حائز اهمیت است که می‌تواند دو راه پیش روی مذاکرات بگذارد. تمدید چندباره و یا توافق.
در فن مذاکرات طرف غربی، همه درخواست‌ها ابتدا ارائه نمی‌شود بلکه حرفهای آخر در روز آخر گفته خواهد شد. اما در طرف دیگر مذاکرات، طرف ایرانی تمام برگهای برنده خود مانند غنی سازی ۲۰درصد، فردو، آب سنگین اراک و... را در همان روزهای اول توافق ژنو خرج کرده بود. این گونه می‌شود که برای حصول توافق لوزان، ایران به پذیرش اکسید کردن سوخت ۵درصد خود شد. به تعبیر مرحوم مطلبی ایران تمام سود خود را خرج کرده است و اکنون در حال خرج کردن از اصل سرمایه است. طرف غربی نیز با مطرح کردن موضوعات جدید، سعی دارد سرمایه ایران را بیش از پیش کاهش دهد.
یکی از مواردی که طرف غربی در روزهای آخر بر آن پافشاری کرده است و محل مناقشه جدی است، مسئله لغو تحریم هاست. ارائه تفسیرهای مختلف در شیوه لغو، تعلیق، تخفیف و .... از یک سو و مستثنی کردن برخی تحریم‌ها از سوی دیگر، از جمله موضوعات مهم در دقایق پایانی مذاکرات است. لغو یکباره تحریم‌ها از خطوط قرمز نظام برای رسیدن به یک توافق خوب است. کوتاه آمدن ایران از برخی از دستاوردهای هسته ای در مقابل لغو همه تحریم‌های چند سال اخیر شرط عقلانی برای حاصل شدن یک توافق خوب است. توافقی که طبق تعریف تیم مذاکره کننده ایرانی، برد- برد خواهد بود.
توقف غنی سازی ۲۰درصد و سپس غنی سازی پنج درصد و کاهش هفتاد درصدی تعداد سانتریفیوژها، توقف فعالیتهای آب سنگین اراک و بازطراحی طی یک فرآیند نامشخص، نرمشی بود که ایران به صورت نقد انجام داد و همه این اقدامات در مقابل وعده نسیه لغو تحریم‌ها بود. اکنون که مذاکرات دقایق پایانی خود را طی می‌کند، بازهم طرف غربی حاضر نیست تا وعده نسیه خود را عملی کند.
یکی از نکاتی که در روزهای آخر مذاکرات برجسته شده است، لغو تحریم های تسلیحاتی ایران است. از اندک مصاحبه‌های موجود تیم‌های مذاکره کننده مشخص شده است که طرف غربی حاضر به لغو تحریم تسلیحاتی ایران نیست. لغو این تحریم‌ها نه تنها مورد اختلاف ایران و امریکاست بلکه حتی تبدیل به اختلافی جدی در میان کشورهای ۵+۱ نیز شده است. روسیه و چین مصرانه خواهان لغو یکباره تحریم‌ها به ویژه تحریم تسلیحاتی ایران هستند، اما امریکا و فرانسه با موضعی سرسختانه مخالف لغو این تحریم‌ها هستند. سفیر فرانسه در اسرائیل نیز درخواست لغو تحریم‌های تسلیحاتی را امری غیر قابل قبول خوانده است.
تحریم‌های تسلیحاتی ایران به موجب قطعنامه ۱۷۴۷ در فروردین ۸۶ در شورای امنیت وضع شده است. موضوع این قطعنامه محدود کردن فعالیتهای هسته ای است. در متن قطعنامه ۱۷۴۷، لغو تحریم تسلیحاتی منوط به توقف فعالیت‌های هسته ای شده بود. اکنون که ایران حاضر است برای اطمینان جهان از نبود برنامه هسته ای نظامی، از تمامی فعالیتهایی که می‌تواند ایران را به بمب برساند، چشم پوشی کند، اصرار طرف غربی بر تضعیف دیگر ابعاد استراتژیک ایران عجیب به نظر می‌رسد. اگر هدف از مذاکرات به زعم طرف غربی، حصول اطمینان از نبود راهی برای دستیابی به بمب اتمی است، معلوم نیست که چرا طرف غربی حاضر نیست که تحریم تسلیحاتی ایران را لغو کند. اصرار ایران به لغو همه تحریم‌های برآمده از پرونده هسته ای ایران پس از نرمش‌های فراوان ایران، امری عقلانی و فشار غرب بر مستثنی کردن بخشی از تحریم ها، تحمیلی غیر معقول است.
توافق خوبی که بتواند نظر مردم را تامین کند، توافقی خواهد بود که منجر به تضعیف جمهوری اسلامی نشود. اصرار طرف غربی بر جلوگیری از دیپلماسی تسلیحاتی ایران، نا خودآگاه سالهای آخر حکومت صدام را یادآوری می‌کند. در آن سالها سازمان ملل تحت فشار امریکا و انگیس، به بهانه فعالیتهای مشکوک عراق در تولید سلاحهای کشتار جمعی، مجوز نابودی موشکهای عادی حکومت صدام را گرفتند. پس از نابود شدن این موشک‌ها همزمان با سرکشی ماموران سازمان ملل به ۷۰۰ نقطه نظامی عراق، هیچ دلیل دال بر تولید این گونه سلاح‌ها یافت نشد. در این هنگام امریکا و انگلیس که اتفاقا در مذاکرات فعلی نیز حضور فعال دارند، به عراق تضعیف شده حمله کردند و صدام ناتوان از دفاع، در عرض یک ماه، کشورش به تصرف امریکا در آمد.
به نظر می‌رسد که طرف غربی با داشتن تجربه موفق صدام، لغو تحریم‌های تسلیحاتی و بازرسی سرزده از مراکز نظامی ایران را مطرح کرده است، فارغ از آنکه حکومت ایران، لغو همه تحریم‌ها و ممنوعیت بازرسی از مراکز نظامی را خطوط قرمزی برای رسیدن به توافق می‌داند. حضور جان کری در مقابل رسانه‌ها و تهدید به ابدی نبودن مذاکرات، نشان از آن دارد که طرف غربی می‌خواهد با ترفند تهدید به ترک میز مذاکرات توافقی را تحمیل کند که در آن خطوط قرمز عقلانی جمهوری اسلامی دیده نشده است. البته تهدیدی که نمی‌تواند رنگ واقعیت به خود بگیرد و بیشتر به یک سر و صدای رسانه شباهت دارد. سر و صدایی شبیه به صدای یک طبل تو خالی. چرا که اعلام شکست مذاکرات پس از دو سال مذاکره، لطمه بزرگی به وجهه دولت اوباما خواهد زد و رییس جمهور امریکا پس از ناکامی در مبارزه با داعش، ناکامی در مبارزه با روسیه بر سر اوکراین، ناتوان از تعطیل کردن برنامه هسته ای ایران و.... بی دست آوردتر از گذشته خواهد شد. تیم مذاکره کننده کشورمان نیز مطمئنا با علم به ترس امریکا از شکست در مذاکرات، بر شروط عقلانی خود پافشاری خواهد کرد. عراقچی البته خیلی زود نقشه امریکایی‌ها را بر ملا کرده و گفته است که ۹۰ درصد فضای رسانه ای غرب، جنگ روانی است.