راه‌های برقراری ارتباط موثر با نوجوانان

ناطقان: بچه‌ها با گذر از دوره کودکی، با تغییر و تحولات جسمی و روحی زیادی روبه رو می‌شوند که شاید خود والدین این دوران خود را فراموش کرده باشند، درحالیکه بچه هایشان الان وارد این دوره شده و با مشکلات زیادی در زمینه ارتباطی با آن‌ها روبه رو هستند. پدر و مادر‌ها این زمان به نشانه اعتراض مطرح می‌کنند که بچه‌های آن‌ها یاغی شده اند یا بزرگ و کوچکی متوجه نمی‌شوند، در حالیکه این مسائل به خاطر تغییر و تحولات روحی و جسمی آن‌ها رخ می‌دهد و در واقع غیر عادی نیست.

پدر و مادر آگاه کسانی هستند که با مطالعه و تجربه خود بتوانند این دورانی که خود نیز آن را گذرانده اند را در ارتباط با بچه هایشان به خوبی درک کرده و به ارتباط خوبی با بچه هایشان برسند، به طوریکه بچه‌ها دچار گمراهی، ارتباطات نامناسب با دوستان ناباب و مسائل دیگر نشوند.

والدینی که دارای نوجوان هستند ابتدا باید درک کنند که بچه هایشان بزرگ شده اند، بسیاری از مشکلات از این بر می‌آید که هنوز والدین فکر می‌کنند یک بچه دو ساله دارند، نه کسی که به سمت بزرگسالی می‌رود. این نوجوان دچار تغییر و تحولات روحی و جسمی و عاطفی شده و نیاز به درک شدن مناسب دارد. این نوجوان می‌خواهد مستقل باشد و دارای ویژگی‌های خاصی شده است.

نوجوانان در این دوره اعتراض دارند که پدر و مادر آن‌ها را به چشم یک بچه می‌بیند و آن‌ها را درک نمی‌کنند که بزرگ شدند و می‌توانند کارهایشان را خودشان بکنند و خود برای خودشان تصمیم بگیرند، همین اختلاف نظر به مشکلات زیادی می‌انجامد برای اینکه بتوانید با نوجوانتان صمیمی باشید و اختلاف نظرهایتان کمتر شود، بهتر است به چند نکته توجه کنید.

مادری تعریف می‌کرد که به خاطر دارد پسر بزرگش به یکباره تغییر کرده و از یک بچه مودب به یک فرد عصبی و بداخلاق تبدیل شده، مرتب اخم می‌کند و غر می‌زند و از شرایط شکایت دارد. بچه دیگرش که شانزده ساله است هم مدام حرف می‌زند و با هر چیزی مخالف است. اما دختر هجده ساله اش با دو پسرش کاملا متفاوت است و رفتار دوستانه دارد، به خوبی رفتار می‌کند و تمیز و مرتب است.

نکته دیگر از این صحبت مادر بر می‌آید که هر بچه‌ای در دوره نوجوانی با دیگری متفاوت است و هر یک الگوی خاصی دارند، بنابراین نمی‌شود قوانین خاص برای هر بچه‌ای داد، اما در زمینه ارتباط صمیمانه با بچه‌ها می‌توان یک سری الگو‌هایی را مشترک رعایت کرد:

** با هم غذا بخورید

سعی کنید همگی موقع غذا خوردن لپ‌تاپ و موبایلتان را کنار بگذارید و دست‌کم چند بار در هفته با هم به غذاخوردن و صحبت‌کردن بپردازید. اگر نمی‌توانید با هم غذا بخورید، بنشینید یک لیوان چای بخورید و حرف بزنید.

موضوع مهم درباره رسانه‌های اجتماعی این نیست که نوجوانان وقتی در آن‌ها هستند چه کار‌هایی می‌کنند، بلکه مهم این است که وقتی در آن‌ها هستند چه کار‌هایی نمی‌کنند و آن شامل وقتی هم می‌شود که صرف گفتگو با پدر و مادر و خواهر و برادر خود نمی‌کنند؛ کاری که لازم است انجام دهند.

** با رسانه‌های نوجوانان همراه شوید

یکی از مشکلات والدین این دوره این است که نمی‌خواهند تفاوت‌ها را درک کنند، مثلا اینکه بچه‌ها از نوجوانی با تلفن همراه و لپ تاپ و اینترنت و این‌ها آشنا هستند، تفاوت نسل الان و گذشته است. سعی کنید خودتان را با دنیای آن‌ها تنظیم کنید و درباره‌اش سوال کنید.

**به تماشای فیلمی به‌انتخاب آن‌ها بروید

وب‌سایت‌هایی را بگردید که آن‌ها می‌بینند، کنارشان بنشینید و با هم برنامه تلویزیونی موردعلاقه‌شان را ببینید. پدر و مادر‌های موفق کسانی هستند که خود را با بچه‌ها همراه می‌کنند نه کسانی که ساز مخالفت می‌زنند و کار خودشان را می‌کنند و می‌گویند ما همان سبک قدیم خود را داریم!

نکته مهم به دست آوردن درکی است از تصاویر، برنامه‌ها و رسانه‌هایی که می‌بینند تا بتوانید با آن‌ها وارد گفتگو شوید. خود گفتگو مهم است. مراقب باشید از کنار آنچه مصرف و دریافت می‌کنند به‌سادگی نگذرید. از ایشان بخواهید به پیام‌هایی فکر کنند که در پشت چیز‌هایی است که تماشا می‌کنند.

شاید اگر در میهمانی‌های فامیلی و دوستی دقت کنید، کسانی بهتر با نوجوانان ارتباط می‌گیرند که خود را وارد دنیای آن‌ها می‌کنند حتی اگر با نوجوانتان موافق هم در زمینه‌هایی نیستید بهتر است فیلم و موسیقی آن‌ها را گوش دهید و درباره اش نظر دهید و بعد از آن‌ها بخواهید که انتخاب درستی در این زمینه داشته باشند. بچه‌ها در این دوره بیشتر نافرمانی می‌کنند و اگر شما به آن‌ها صراحتا بگویید که از این تیپ موسیقی یا فیلم و لباس خوشتان نمی‌آید، قطعا آن‌ها به سمتش می‌روند. پس روش بهتری در این زمینه می‌بایست داشته باشید.

**نصحیت نکنید

نوجوان از نصیحت بی زار و گوشش پر است. شاید به شما بربخورد، اما واقعیت این است که نصحیت هیچ فایده‌ای در این دوره ندارد. شما حرف درستتان را در قالب‌هایی بزنید که جنبه دوستی دارد و تجربیات شما است حتی اگر بچه‌ها بی محلی بکنند، شما ناامید نشوید. حتی اگر جایی اشتباهی از فرزندتان دیدید یا راه خلافی هم رفت، او را سرزنش نکنید، سعی کنید با روابط خوب او را به سمت خود بیاورید و به او اطمینان دهید که همه چیز درست می‌شود و خانواده کنار او هستند.

**نظر خود را تحمیل نکنید و اجازه دهید تصمیم بگیرد

یکی از مهمترین ویژگی‌های دوره نوجوانی استقلال طلبی است پس سعی نکنید نظرتان را در هر زمینه‌ای چه لباس پوشیدن و چه غذا خوردن و تفریح کردن به او تحمیل کنید. درهرحال شما هم این دوره را گذرانده اید، نگویید که این ویژگی‌ها را نداشته اید اگر رفتار بهتری داشتید، قطعا بخاطر والدینتان بوده است پس شما هم سعی کنید به او و نظراتش احترام بگذارید و با او مهربان باشید.

اما درباره میزان آزادی می‌بایست شما برایش قوانینی بگذارید که مثلا ساعت رفت و آمدش به خانه چه زمانی باشد اگر هم اشتباهاتی داشت، صبور باشید تا این دوره را به راحتی بگذراند.

اگر نوجوان آشفته و برانگیخته‌ای دارید، سعی کنید بیشتر صبور باشید و او را درک کنید. به عنوان معلم‌های اول او راه درست را به او نشان دهید تا به زندگی عادی باز گردد. اگر رفتار بی ادبانه‌ای دارد، او را کنترل کنید و به او بفهمانید که رفتارش نادرست است. البته نه با سخنرانی‌های رسمی بلکه صحبت در یک زمان مناسب بدون تنبیه و ایجاد محدودیت برای او.

برای کنترل خشم و ناراحتی او بهتر است شما کمی شوخ طبع شوید و بخندید و بخندانید. او را تمسخر نکنید و از کار‌های خوب و موفقیت هایش قدردانی کنید. در نهایت اینکه خسته نشوید و انرژی تان را حفظ کنید چرا که این دوره نیز می‌گذرد و شما می‌توانید به راحتی از پس مشکلات بر بیاید و فرزندان خوبی تربت کنید.