دانستنی‌هایی درباره برنج

ناطقان: برنج قوت غالب مردم نقاط مختلف کره زمین است و به همین دلیل هم تنوع زیادی دارد. شاید باور نکنید، اما بیش از ۴۰ هزار نوع برنج در این سیاره وجود دارد؛ بله درست خواندید ۴۰ هزار نوع!

در ایران، برنج‌های شمال کشور، برنج‌های بومی هر منطقه، مانند برنج لنجان در اصفهان، و البته برنج‌های وارداتی، که هر کدام شکل و طعم خود را دارند، یافت می‌شوند و این روز‌ها قیمت‌های سرسام‌آوری هم پیدا کرده‌اند، با این حال گران‌قیمت‌ترین برنج جهان، برنج کینممای است که در سال ۲۰۱۶ در کتاب رکورد‌های جهانی گینس به ثبت رسیده. این برنج کیلویی ۱۰۹ دلار قیمت دارد و البته این رقم بالا، ارزش طعم و کیفیت بی‌نظیر آن را دارد. دانه‌های این برنج ژاپنی به مدت ۶ ماه زمان لازم دارند تا بالغ شوند و در این فرایند، بافت و طعم آن‌ها افزایش قابل توجهی پیدا می‌کند و فیبر موجود در آن ۱۸ برابر برنج‌های معمولی است.

با اینکه مصرف برنج در ایران زیاد است، اما چین به عنوان پرجمعیت‌ترین کشور جهان، بیش از هر کشور دیگری برنج مصرف می‌کند: حدود ۱۴۹ میلیون تن در سال؛ هند نیز با مصرف ۱۰۶.۵ میلیون تن برنج در مدت مشابه در رتبه دوم قرار دارد، اما دوازدهمین کنفرانس جهانی تجارت برنج که سال ۲۰۲۰ در آمریکا برگزار شد رقم ۱۰۵ برنج یاسمن تایلند را به عنوان بهترین برنج جهان کرد. بله این هم یک شگفتی دیگر: برنج تایلندی بهترین برنج جهان شناخته شده و به طور گسترده‌ای در آمریکا کشت می‌شود!

برنج کینممای ژاپنی گران‌قیمت‌ترین برنج جهان است.

با این حال این ماده غذایی بسته به نوع و نحوه رشد آن، نسبت به سایر غلات، آرسنیک بیشتری از محیط می‌گیرد و آرسنیک موجود در برنج نیز شکل سمی‌تری دارد. این ماده خطر ابتلا به بیماری‌هایی از جمله سرطان و مشکلات قلبی-عروقی را در انسان افزایش می‌دهد و البته آسیبی که به خردسالان می‌رساند بیشتر از بزرگسالان است. به همین خاطر بر اساس توصیه‌های سازمان غذا و داروی آمریکا، بهتر است تنوع استفاده از غلات، برنج، جو، گندم و... در مورد کودکان بالا باشد.

یک روش ساده برای آرسنیک‌زدایی از برنج

برای آرسنیک‌زدایی از برنج خیساندن طولانی‌مدت، مثلا از شب قبل و آبکش کردن آن می‌تواند تا ۶۰درصد از آرسنیک موجود در دانه‌های برنج را خارج کند و در عین حال، تا ۷۰ درصد از ویتامین‌های گروه ب و آهن موجود در برنج نیز کاهش می‌یابد.

با این حال به گفته خانم دکتر الهام اختری، پزشک و متخصص طب سنتی، که مطالعات و فعالیت‌های علمی زیادی در رابطه با تغذیه سالم دارد، برنج به طور کلی دارای نوعی از آلودگی است به نام باسیلوس سرئوس.

باکتری باسیل در برنج پخته‌ای که داغ سرو و خورده شود، فعال نیست، اما وقتی برنج در آشپزخانه یا یخچال سرد شود، محیط مناسبی برای فعالیت نهفته این باکتری خواهد شد و در صورتی که خورده شود می‌تواند عوارض مسمومیت، تهوع و استفراغ ایجاد کند؛ بنابراین اگر قصد استفاده مجدد از برنج پخته شده را دارید حتما باید به طور کامل و با حرارت بالا گرم شود.

نکته دیگر در مورد برنج‌ها این است که بر اساس زمین کشت و سموم مورد استفاده، حاوی مقادیری از نیترات هستند. این ترکیب با گرم شدن دوباره برنج به نیتریت تبدیل می‌شود و استفاده مکرر و مداوم از آن تهدیدی برای سلامتی ما خواهد بود.

دکتر اختری، عضو هیات علمی دانشگاه ایران، توصیه می‌کند که ضمن حفظ تعادل در مصرف این ماده غذایی، پخت برنج را مدیریت کنیم و هر بار به اندازه مورد نیاز بپزیم تا با تازه و متعادل مصرف کردن این ماده غذایی، سلامتی را به خود و عزیزانمان هدیه کنیم.