مهریه عندالاستطاعه چیست؟

ناطقان: یکی از جدی ترین آثار مالی عقد نکاح مسئله مهریه است که اصولا  باعث ایجاد محبت و دوستی بین زوجین و تحکیم بنیان خانواده می گردد.

هر چیزی که اصطلاحاً مالیت داشته باشد می تواند با توافق زن و مرد در هنگام عقد به عنوان مهریه قرار گیرد .مهریه زن حقوق مادی زن است که طبق قانون این دین در ذمه شوهر است و زمانی که زن به نکاح شوهر خود در آید مالک مهریه خواهد بود. جهت مشاوره حضوری و تلفنی، نگارش لایحه، درخواست وکیل به سایت مشاوره حقوقی آنلاین وکیل وند مراجعه نمایید.
اصولاً در ضمن عقد نوع مطالبه مهریه نیز مشخص می شود که انتخاب آن به عهده زن است .با این تفاسیر مهریه به 2 دسته تقسیم می شود:

    مهریه عندالمطالبه
    مهریه عندالاستطاعه

مهریه عند الاستطاعه چیست؟

مهریه عندالاستطاعه یک نوع از مطالبه مهریه است که اخیرا در قانون و ازدواج مطرح شده است و اجرا می شود با این شرط که صرفاً زمانی قابل مطالبه توسط زن می باشد که مرد استطاعت و توانایی پرداخت آن را داشته باشد.
مهریه عندالمطالبه چیست؟

مهریه عندالمطالبه به مهریه ای گفته می شود که از زمان امضاء عقد نامه توسط طرفین ازدواج زن می تواند با مراجعه به مراجع ذیصلاح از قبیل دادگاه خانواده و یا اجرای ثبت نسبت به مطالبه آن اقدام نماید.
شرایط مطالبه مهریه عند الاستطاعه

مطابق ماده 10 قانون مدنی، تعیین مهریه عندالاستطاعه بر اساس توافق طرفین در ازدواج دائم و موقت قابل اجرا می باشد همچنین در مهریه عند الاستطاعه زن نمی تواند هر زمان که بخواهد مهریه خود را مطالبه کند و لازمه مطالبه مهریه اثبات توان مالی مرد در پرداخت مهریه است.

البته در برخی مواقع امکان دارد مرد اموال خود را از همسرش مخفی کند که در این صورت زن طبق قانون می تواند در خواست استعلام اموال همسر خود را نماید و از طریق بانک مرکزی و اداره ثبت اسناد و املاک و اداره راهنمایی و رانندگی برای اطلاع از دارایی مرد اقدام کند.

در این صورت زن می تواند برای مطالبه مهریه خود به دفتر رسمی ازدواجی که در آن عقد آنها ثبت شده مراجعه نماید و نسبت به درخواست صدور اجراییه از سردفتر اقدام نماید و سردفتر نیز ضمن صدور اجراییه باید آن را  به مرد ابلاغ کند.

به این ترتیب مرد مکلف به پرداخت مهریه همسر خود می شود و در صورت امتناع از پرداخت مهریه، اموال او از اداره ثبت اسناد و املاک استعلام و به جهت پرداخت  مهریه توقیف می گردد.
حق حبس در مهریه عندالاستطاعه

با استناد به ماده  1085 قانون مدنی، زمانی حق حبس به زن تعلق می گیرد که مهریه اش حال باشد و زمان و مهلتی برای پرداخت آن مشخص نشده باشد با این توصیف  مطابق قانون و رویه قضایی در صورتی که مهریه عند الاستطاعه باشد و توافق زوجین به پرداخت مهریه در زمان استطاعت مالی مرد باشد دیگر حق حبس به زن تعلق نمی گیرد.

حق حبس تنها در صورتی که مهریه عند المطالبه باشد به زن تعلق می گیرد و بر این اساس زن می تواند از حق حبس نیز استفاده کند و هر زمان که بخواهد همسرش را به پرداخت آن ملزم نماید.

به طور کلی زن در صورتی که مهریه اش عند الاستطاعه باشد مجاز به اعمال حق حبس نیست و در صورتی که به وظایف زنا شویی خود عمل نکند ناشزه تلقی می شود.

اما در مهریه عندالمطالبه حتی در زمانی که زن مهریه اش را به طور کامل دریافت نکرده نیز می تواند از ادای وظایف خود و تمکین در برابر همسرش خودداری کند که این عدم تمکین نیز باعث ضایع شدن حقوق او مانند نفقه نخواهد شد و در مدتی که از حق حبس استفاده می کند زوج ملزم به پرداخت نفقه خواهد بود و در این حال نمی توان زن را  محکوم به عدم تمکین کرد.
مطالبه مهریه عندالاستطاعه از طریق اجرای ثبت

در روش مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت زن می تواند سند ازدواج خود را به دفتر خانه محل ثبت عقد ارائه نماید و تقاضای صدور اجراییه کند پس از این اقدام یک نسخه از اجراییه به آدرس همسر ارسال  میگردد.

سپس زن باید به اداره ثبت مراجعه و مهریه خود را مطالبه کند درصورت عدم پرداخت مهریه توسط مرد در اجراییه اموال شوهر اعم از منقول و غیرمنقول و وجه نقد توقیف می شود البته در صورتی که جزء مستثنیات دین نیز نباشد.
مراحل مطالبه مهریه عندالاستطاعه

    مراجعه به دفتر خانه محل ثبت عقد و ارائه سند ازدواج؛
    مراجعه به اداره ثبت اسناد رسمی محل سکونت با همرا داشتن اجراییه صادر شده از دفترخانه؛
    پرداخت نیم عرش دولتی که این نیم عرش بابت اجرای اسناد رسمی دریافت می گردد (نیم عرش را حق الاجرا نیز می گویند.)؛
    معرفی اموال برای توقیف (مطابق آیین نامه اجرایی اداره معرفی مال جهت توقیف 10 روز پس از ابلاغ اجراییه است.).

نتیجه گیری

زمانی که زن در عقد نکاح و در شرط ضمن عقد قبول کرده که مهریه عندالاستطاعه باشد باید تمام جوانب این موضوع را نیز در نظر بگیرد .مهریه،ملک، وجه نقد و یا وسیله نقلیه است و زمانی که زن مهریه عند الاستطاعه را قبول نموده است در واقع شرط مطالبه مهریه خود را منوط به توان مالی مرد قرار داده است.

 با این روش در صورتی که زن بخواهد مهریه خود را مطالبه کند و مرد از پرداخت آن امتناع نماید زن باید با حکم اجرای ثبت در اداره ثبت اسناد، املاک و دارایی های مرد را شناسایی و از طریق مرجع قانونی نسبت به مطالبه مهریه خود اقدام نماید و در صورتی که مرد هیچ مال و املاکی نداشته باشد زن حق شکایت از مرد برای مطالبه مهریه را ندارد.