عکس/ترانه علیدوستی در جشنواره کن

گلشیفته فراهانی، ترانه علیدوستی و زهرا امیرابراهیمی، ۳ بازیگر دهه شصتی ایران که دهه هشتاد با مسیری متفاوت از هم حرفه خود را ادامه دادند و رقابتشان در جشنواره فیلم فجر تقریبا غیرممکن خواهد بود، امسال در فستیوال کن برای کسب جایزه بهترین بازیگر زن رقابت می‌کنند.گلشیفته فراهانی که ۱۵ سال پیش برای ادامه حضورش در هالیوود مجبور به ترک وطن شد، امسال با فیلم فرانسوی «برادر و خواهر» ساخته آرنو دپلشن همبازی ماریون کوتیار شده و برای چندمین بار قدم به فرش قرمز کن می‌گذارد.ترانه علیدوستی که در این سال‌ها تبدیل به سوپراستار سینمای ایران شده، ۶ سال پیش با فیلم «فروشنده» اصغر فرهادی در بخش اصلی کن حضور داشت و با گلشیفته رقابت کرده بود، امسال با فیلم «برادران لیلا» ساخته سعید روستایی به کن خواهد رفت.زهرا امیرابراهیمی، بازیگر ۴۰ ساله کشورمان که سال ۸۵ با سریال «نرگس» به شهرت رسید و مدتی بعد با مشکلاتی که برایش به وجود آوردند مجبور به ترک وطن شد، پس از حضور در جلوی دوربین و پشت صحنه چند فیلم مستقل، حال با فیلم محصول مشترک «عنکبوت مقدس» ساخته علی عباسی (کارگردان ایرانی – سوئدی) قدم به این فستیوال رده یک خواهد گذاشت.

 نهال موسوی – جشنواره کن ۲۰۲۲ از این منظر جالب توجه است که فیلمسازان و بازیگران ایرانی زیادی در آن حضور دارند.

فیلم برادران لیلا ساخته سعید روستایی در بخش اصلی مسابقه جشنواره حضور دارد که علاوه بر حضور روستایی شاهد حضور بازیگران فیلم ترانه علیدوستی، نوید محمد زاده، پیمان معادی و … در این اتفاق هستیم.

علی عباسی کارگردان سوئدی ایرانی الاصل هم با فیلم عنکبوت مقدس در همین بخش اصلی جشنواره حضور دارد که گویا فیلم او هم مرتبط با سعید حنایی قاتل سریالی مشهد است و زهرا امیرابراهیمی بازیگر نقش اصلی رن فیلم است.

لیلا حاتمی با فیلم هرمان یا با نام انگلیسی Imagi e «تصور» ساخته علی بهراد در بخش جنبی هفته منتقدین مربوط به فیلمسازان فیلم اول یا دوم حضور دارد که بعد از ۲۰ سال اولین حضور یک فیلم ایرانی در این بخش است.

گلشیفته فراهانی هم با فیلم برادر و خواهر ساخته‌ فیلمساز فرانسوی آرنو دپلشین در مسابقه اصلی حضور دارد. اگرچه گلشیفته بازیگر اصلی فیلم نیست اما بهر جهت در فیلم نقش مکمل را دارد ولی خود اعلام کرده است که به دلیل حضور در سر فیلمبرداری فیلم دیگری احتمال حضورش در جشنواره کن کم است.

واقعا این نکته جالب توجه است که کدام کشور را در دنیا سراغ دارید تا این حد متنوع در جشنواره کن حضور داشته باشد با این تعداد سینماگران ایرانی از داخل و خارج از کشور؟!

عباس کیارستمی برنده نخل طلای جشنواره کن در سال ۱۹۹۷

بعد از حضور فیلم‌ها در جشنواره کن ۲۰۲۲ اصغر فرهادی هم به عنوان یکی از اعضا هئیت داوری این دوره انتخاب شده است، رئیس هئیت داوران ونسان لندون (بازیگر، کارگردان فرانسوی) است اما فرهادی به عنوان فیلمساز و فیلمنامه نویس یکی از ۸ داور دیگر است.

آخرین بار که یک ایرانی در هئیت داوران بخش اصلی جشنواره کن حضور داشت کتایون شهابی در سال ۲۰۱۶ بود و قبل از آن هم لیلا حاتمی در سال ۲۰۱۴، و عباس کیارستمی در سال ۱۹۹۳ جز اعضا هیئت داوران بخش مسابقه اصلی جشنواره کن بوده‌اند.

نکته جالب توجه این است که ترانه علیدوستی، پیمان معادی و گلشیفته فراهانی بازیگرانی هستند که سابقه همکاری با فرهادی را داشته‌اند و حال باید درباره این بازیگران پیشتر فیلم‌های خودش رای بدهد. لیلا حاتمی هم در فیلم جدایی نادر و سیمین با فرهادی کار کرده است اما هئیت داوران بخش هفته منتقدین با بخش مسابقه اصلی فرق دارد.


در تاریخ جشنواره کن چند سال بوده که حضور ایرانیان در آن مثل امسال پر رنگ است، مثلا سال ۲۰۰۰ که فیلم تخته سیاه سمیرا مخلباف در بخش اصلی مسابقه حضور داشت و جایزه هیأت داوران را نیز دریافت داشت، بهمن قبادی با فیلم «زمانی برای مستی اسب‌ها» در بخش پانزده روز کارگردان‌ها و حسن یکتاپناه با فیلم «جمعه» در بخش نوعی نگاه حضور یافته و به طور مشترک جایزه دوربین طلایی سال ۲۰۰۰ را دریافت داشتند.

در سال ۲۰۰۳ هم سمیرا مخملباف با فیلم «پنج عصر» در بخش مسابقه جشنواره کن ۲۰۰۳ حضور یافت و دو جایزه هیأت داوران و جایزه کلیسای جهانی را از آن خود ساخت. جعفر پناهی با فیلم «طلای سرخ» جایزه هیأت داوران بخش نوعی نگاه را گرفت و پرویز شهبازی با «نفس عمیق» در بخش پانزده روز کارگردان‌ها و محمد حقیقت با «دو فرشته» در بخش هفته منتقدین سالی‌ موفقیت‌آمیز را برای سینمای ایران به ارمغان آوردند.

لیلا حاتمی عضو هیئت داوران سال ۲۰۱۴

سال ۲۰۰۴ نیز چهار فیلم ایرانی را در جشنواره فیلم کن شاهد بود. عباس کیارستمی با فیلم «پنج» و« ۱۰ روی ده» در بخش غیر رسمی، محسن امیر یوسفی با «خواب تلخ»، بهروز افخمی با «گاوخونی» در بخش پانزده روز کارگردان‌ها، حضور داشته که امیر یوسفی تقدیرنامه هیأت داوری دوربین طلایی و جایزه نگاه جوان بخش پانزده روز کارگردان‌ها را دریافت کرد.

سال ۲۰۱۸ هم جالب توجه است که اصغر فرهادی با فیلم همه می دانند و جعفر پناهی با فیلم سه رخ در بخش اصلی مسابقه و علی عباسی با فیلم مرز در بخش نوعی نگاه و سعید جعفریان با فیلم تاریکی در بخش فیلم های کوتاه حصور داشتند.

البته حضور سینماگران ایرانی در جشنواره کن خود یک پرونده مفصل را می‌طلبد، اما این یادداشت فقط نگاه اجمالی بر سال‌هایی بود که حضور فیلم‌ها و سینماگران ایرانی در این جشنواره پر تعدادتر بوده است.