چه وصیت‌نامه‌ای باطل است؟

ناطقان: شاید برای شما نیز پیش آمده که با فکر به مرگ‌تان نگران اوضاع برخی موارد شوید. از جمله تربیت فرزندان، نحوه اداره برخی اموال، دیون و بدهی‌ها یا اختلافات تقسیم ارث میان وراثین بعد از فوت خود. از جمله امتیازاتی که به موجب شرع و قانون به افراد داده شده تا بتوانند در خصوص امور بعد از فوت‌شان به تعیین و تکلیف بپردازند نوشتن وصیت طی سندی به نام وصیت‌نامه است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع وصیت نامه باطل می‌پردازیم.
چه وصیت‌نامه‌ای باطل است؟

بر اساس قانون، وصیت‌نامه انواع مختلفی دارد. یکی از اقسام آن، وصیت‌نامه خودنوشت است. با توجه به ماده ۲۷۸ قانون امور حسبی این نوع از وصیت‌نامه در صورتی معتبر است که تمام آن به خط موصی نوشته شده باشد. همچنین دارای تاریخ بوده و نیز به امضای موصی رسیده باشد.

پرسشی که در این خصوص مطرح می‌شود، این است که اگر شخصی وصیتی کند که دیگری آن را نوشته باشد ولی به امضای شخص موصی رسیده باشد، آیا چنین وصیتی به لحاظ قانونی، قابلیت ترتیب اثر دارد یا خیر؟

آنچه به‌نظر می‌رسد، آن است که نمی‌توان به‌طور قطعی در تمامی مواردی که وصیت‌نامه به خط کسی غیر از موصی نوشته شده است و صرفا به این دلیل، وصیت‌نامه را باطل دانست.

چرا که بسیار اتفاق می‌افتد که موصی سواد نوشتن ندارد. همچنین از مقررات قانونی نیز مطلع نیست اما تمایل دارد در مورد دارایی و اموال خود تعیین تکلیف کند.

بدین منظور، در حضور شهود اقدام به اعلام وصیت خود می‌‌کند. هر یک از شهود آن را نوشته و به امضا یا اثر انگشت موصی می‌رساند.

اگر صرفا به متن قانون اکتفا کنیم و در تمام موارد، وصیت‌های خودنوشتی که به خط موصی نیست اما سایر شرایط را داراست باطل بدانیم، ممکن است خیلی از وصیت‌نامه‌ها، به لحاظ قانونی معتبر شناخته نشود. در نتیجه اختلافات ورثه که ناشی از ابطال وصیت‌نامه است، افزایش یابد.

بنابراین می‌توان گفت درصورتی‌که وصیت‌نامه‌ای از شخصی موجود بوده که به خط موصی نیست اما دارای تاریخ و امضای شخص موصی است و شهودی هم به صحت وصیت‌نامه شهادت داده‌اند، با توجه به سایر قرائن و امارات موجود می‌توان گفت این وصیت‌نامه باطل نیست و دارای اعتبار است.