کدام سفر به فقرا توصیه شده است؟

ناطقان: آیا روایتی از امام صادق( علیه السلام ) مبنی بر مستحب بودن قرض کردن برای سفر به زیارت امام حسین( علیه السلام ) وجود دارد؟
پاسخ اجمالی

در آموزه‌های دینی بارها و بارها به زیارت مزار امام حسین( علیه السلام ) سفارش شده است،[1] اما با بررسی مختصری که داشتیم به روایتی برخورد نکردیم که صریحاً اعلام کند که برای این سفر از دیگران وام بگیرید. البته روایاتی وجود دارد که به فقرا نیز توصیه می‌کند که به زیارت بروند.

امام صادق( علیه السلام ) در این زمینه می‌فرماید: «سرمایه‌دار باید سالی دو مرتبه و فقیر باید سالی یک مرتبه به زیارت قبر حضرت امام حسین( علیه السلام ) بروند».[2]
بخوانید ...
پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) در چه زمانی امام علی( علیه السلام ) را مأمور بازپرداخت دیون خود فرمود و مراد پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) از این وام‌ها چه بود؟
آیا حدیث «انت تقضی دینی» با روایاتی که مقروض بودن را ناپسند می‌داند منافاتی ندارد؟
در سفر کربلا برای زیارت امام حسین( علیه السلام )؛ شایسته است چه آدابی رعایت شود؟
آیا پیاده‌روی‌هایی که به یاد مسیر کربلا و با عناوینی چون «جاماندگان از اربعین» در مسیرهایی، مانند مسیر حرم حضرت عبدالعظیم انجام می‌شود، نوعی بدعت نیست؟!
آیا امام کاظم( علیه السلام ) و امام رضا( علیه السلام )، برای مقابله با جادوگران، تصویر شیرهایی را که در کاخ خلفا بود به شیر زنده تبدیل کردند تا جادوگران را بدرند؟
آیا پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) و امام علی( علیه السلام ) از غذاهای شیرین و لذیذی؛ مانند عسل و حلوا استفاده نمی‌کردند؟!
برای جلوگیری از حوادثی که هنگام سفر رخ می‌دهد، خواندن چه سوره‌ها و آیاتی مناسب است؟
آیا شخصی به نام «ابراهیم دیزج»، قبر امام حسین( علیه السلام ) را دو قرن بعد از شهادتشان شکافته و پیکر آن‌حضرت( علیه السلام ) را سالم در قبر مشاهده کرده است؟
«إن کان دین محمّد لم یستقم الّا بقتلی فیا سیوف خذینی»«اگر دین محمد جز با کشته‌شدنم پایدار نمی‌ماند، پس ای شمشیرها! مرا دریابید». آیا این عبارت از سخنان امام حسین( علیه السلام ) است؟
گزارشی که در مورد تطهیر مخرج مدفوع با پارچه توسط امام حسین( علیه السلام ) وجود دارد، آیا با شأن ایشان و نیز با پاکی و بهداشت منافات ندارد؟!
روایاتی وجود دارد که دعا در زیر قبّه و گنبد امام حسین( علیه السلام ) را مستجاب می‌داند. مگر در زمان صدور این روایات، حرم امام دارای گنبد و بارگاه بود؟!
بالاترین عمل صالح علّامه امينی
مراد از اقامه نماز چیست؟
آیا نماز خواندن در کنار مرقد ائمه که گاهی مزار ایشان در طرف قبله نمازگزار نیز واقع می¬شود صحیح است؟
۴ تاثیر دنیوی زیارت امام حسین (علیه السلام)
رسانه های جهان چشمان خود را بر زیارت اربعین بسته اند
آمادگی شهر ری برای میزبانی از جاماندگان اربعین
معجزه ای به نام اربعین حسینی


شاید از این روایت برداشت شود که فقیر به جز استفاده از وام، راه دیگری برای سفر ندارد؛ از این‌رو این روایت به صورت غیر مستقیم توصیه به وام گرفتن می‌کند، اما این برداشت نمی‌تواند قطعی باشد؛ زیرا در زمینه زیارت، موضوع فقر، نسبی است؛ به این معنا که ممکن است افرادی فقیر مطلق نبوده ولی به دلیل دوری مسافت، توانایی مالی برای زیارت را نداشته باشند و افراد فقیری نیز وجود داشته باشند که به دلیل نزدیک بودن مسیر، بدون آن‌که هزینه‌ای را متقبّل شوند بتوانند به زیارت بروند زیرا در آن زمان، هزینه‌های سفر اندک بود و فردی که تصمیم به مسافرت با پای پیاده داشت، جز خرج غذا، خرج دیگری نداشت.

از این‌رو برخی این روایات را مختص کسانی می‌دانند که در نزدیکی کربلا هستند و یا برای آنها این امکان وجود دارد.[3]

در همین زمینه روایتی وجود دارد که رفتن به زیارت برای افراد فقیر را طبق توان و قدرت او، مکلف کرده است:

امام کاظم( علیه السلام ) فرمود: «به امام حسین( علیه السلام ) جفا نکنید. ثروت‌مند هر چهار ماه یک‌بار به زیارتش برود، اما خدا افراد فقیر را به قدر توان و قدرتش مکلف کرده است».[4]

با این وجود باید به چند نکته توجه کرد:

قرض گرفتن از افراد و مؤسسات برای امور جاری زندگی - تا جایی که لطمه به آبروی انسان وارد نسازد - امری عرفی بوده و فردی که توان بازپرداخت آن‌را دارد، اگر برای زیارت وامی گرفته و بعد از بازگشت آن‌را برگرداند، این کارش بدون پاداش نخواهد بود.
افرادی که می‌دانند قدرت بازپرداخت وام را ندارند نباید به گرفتن آن اقدام کنند؛ زیرا حق الناسی را به گردن آنان می‌آورد که پاداش زیارت را از بین خواهد برد.
شایسته است که افراد ثروت‌مند بدون آن‌که افراد کم‌درآمد از آنان درخواست کنند، زمینه را برای رفتنشان به زیارت فراهم کنند که شاید پاداش آن کمتر از پاداش خود زیارت نباشد.

[1]. «ثواب زیارت امام حسین( علیه السلام )»، 48098؛ «زیارت امام حسین( علیه السلام )؛ زیارت خدا در عرش»، 7470؛ «تاکید و سفارش معصومین به زیارت امام حسین (ع»، 7604.


[2]. ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، محقق، مصحح، امینی، عبد الحسین، ص 293- 294، نجف اشرف، دار المرتضویة، چاپ اول، 1356ش. ص: 293 – 294.

[3]. فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، ج 14، ص 1466، اصفهان، کتابخانه امام أمیر المؤمنین علی( علیه السلام )، چاپ اول، 1406ق.

[4]. کامل الزیارات، ص 294.

منبع: شیعه نیوز