ثمن معامله در لغت یعنی بها و نرخ. در علم حقوق اما به پولی گفته میشود که بابت فروش مال بدست میآوریم. وقتی شخصی مالی را میفروشد، مقدار پولی را که ارزش آن معادل مال است و در اثر فروش مال دریافت خواهد کرد مشخص میکند. مقاله زیر درباره این موضوع است و سوالاتی است که احتمال دارد در این خصوص برای شما به وجود بیاید. امید که در این مقاله با ما همراه شوید و اطلاعات خود را در این خصوص افزایش دهید.
ناطقان: در ابتدا مبایعهنامه را تعریف میکنیم. مبایعهنامه قراردادی است که طبق آن اموال منقول و غیر منقول به فروش میرسد. این گونه خرید و فروش بیع نامیده میشود. بیع یک عقد معاوضی است. یعنی در قبال مال معاملهشده عوض آن دریافت میگردد. منظور از عوض پول است و عوض و معوض (مال معاملهشده) باید از نظر ارزش برابر باشند.
در تمامی قراردادهای خرید و فروش که همان مبایعهنامهها هستند قسمتی مربوط به مابه ازای ریالی معوض است. این قسمت تعیین میکند که خریدار چه مقدار پول در ازای انتقال مال باید به فروشنده بپردازد.
ثمن معامله چقدر است؟
ثمن معامله با ارزش مال مورد معامله برابر است.
نحوه پرداخت ثمن معامله
زمانی که دو نفر برای خرید و فروش مالی با یکدیگر قرارداد میبندند، خریدار باید بهای معوض را به شخص فروشنده بپردازد. به این خرید و فروش نقدی اصطلاحاً ثمن معامله حال میگویند. اما گاهی احتمال دارد طرفین معامله زمان مشخصی را برای پرداخت و دریافت پول معین کنند، یا خریدار تحت شرایط خاصی پول را بپرازد.
معامله به شکل اقساطی که چک به عنوان ثمن معامله پرداخت میشود یکی از این شرایط خاص است. در این مواقع فروشنده باید تا زمان تعیینشده منتظر حلول اجل و سررسید اقساط بماند و تا پیش از آن حق ندارد پول خود را مطالبه کند. پس متوجه میشویم که نحوه پرداخت پول در معاملات به صورت نقدی، موجل و اقساطی است.
ثمن معامله چیست؟
ثمن معامله یعنی پولی که بابت فروش مال به دست میآوریم
راههای اثبات پرداخت ثمن معامله:
میدانیم که وقتی معاملهای انجام میشود، خریدار باید وجهی به فروشنده بپردازد. اگر بین طرفین معامله به خاطر پرداخت یا عدم پرداخت مشکلی به وجود آید، خریدار باید اثبات کند که پول را پرداخته و از فروشنده بابت پرداخت وجه رسیدی گرفته است، یا اینکه وجه قید شده در قرارداد را به حساب فروشنده واریز کرده و یا در حضور یک شاهد مبلغ را نقداً پرداخته است.
لازم به ذکر است که طبق قانون، اصل بر عدم پرداخت وجه است و اگر خریدار نتواند پرداخت وجه را اثبات کند، باید کل مبلغ را دوباره به فروشنده بپردازد.
چنانچه فروشنده اقرار کند که ثمن معامله را گرفته است ولی در واقع چیزی دریافت نکرده باشد، آنگاه باید اثبات کند که برخلاف مندرجات قرارداد و اقرار کتبی خود در آن، پولی دریافت نکرده است و اگر نتواند این مسئله اثبات کند حق ندارد از خریدار مطالبه مال نماید.
در صورت پرداخت نکردن ثمن معامله چه پیش میآید؟
عدم دریافت ثمن معامله:
اگر در یک معامله شخصی ثمن معامله را پرداخت نکند، یا تعهدات خود را انجام ندهد، متعهدله حق دارد طرف مقابل را به اجرای تعهداتش ملزم کند. طبق آنچه که بالاتر ذکر شد، اگر خریدار مبلغی را بابت خرید به فروشنده پرداخت نکرده باشد، فروشنده میتواند برای مطالبه وجه به دادگاه حقوقی مراجعه و دادخواستی را ارائه کند و خریدار را ملزم به اجرای تعهدات خود مبنی بر پرداخت وجه نماید.
شایان ذکر است که در قرارداد بین خریدار و فروشنده، برخی تعهدات مانند تنظیم سند رسمی، تحویل مبیع و… بر عهده فروشنده است. چنانچه این تعهدات منوط به پرداخت وجه قیدشده در قرارداد باشد، فروشنده میتواند تا زمانی که وجه را دریافت نکرده است، از انجام آنها خودداری کند.
همچنین در بعضی معاملات اگر خریدار وجه قید شده در قرارداد را نپردازد، فروشنده حق فسخ معامله را به صورت یکطرفه دارد. برای اینکار کافیست که مراتب فسخ را از طریق ارسال اظهارنامه به خریدار اعلام کند. پس از آن باید یک دادخواست با عنوان تأیید فسخ قرارداد تنظیم و به دادگاه ارائه کند.
بنابراین، اگر خریدار پولی بابت معامله نپردازد، یعنی همان عدم پرداخت ثمن معامله، دعاوی حقوقی زیادی مانند مطالبه وجه، همچنین الزام به ایفای تعهدات در قرارداد به وجود خواهد آمد و گاهی نیز به انحلال قرارداد منجر میشود.
عدم قید ثمن معامله:
اگر در یک معامله مقدار ثمن معامله قید نشده باشد ولی طرفین معامله از مقدار آن مطلع باشند، خللی در آن معامله به وجود نمیآید. چون در یک معامله ملاک اطلاع داشتن طرفین از مقدار ثمن معامله است نه قید آن.