دیه صوت و گویایی چقدر است؟

ناطقان: به دلیل حرمت جسم، جان، اعضا و منافع اعضای بدن انسان، قانون گذار، مجازات دیه را برای جنایت‌های عمدی و غیر عمدی بر این موارد، پیش بینی کرده و هیچ عضو یا منفعتی را از نظر، دور نداشته است. بنابراین، در صورت بروز هرگونه آسیب، بر جسم، جان، اعضا و منافع دیگری، به صورت عمد یا غیر عمد، دیه باید توسط مسئول پرداخت آن، به مجنی علیه یا ولی دم او، داده شود.

صوت و گویایی که افراد، به وسلیه آن، با یکدیگر، ارتباط برقرار کرده و مقصود خود را به یکدیگر می‌رسانند، از جمله مواردی است که قانون گذار، برای آسیب‌های وارده به آن، دیه صوت و گویایی و ارش تکلم را پیش بینی نموده که میزان این دیه، بسته به شرایط و نوع آسیب و با توجه به تغییرات نرخ دیه در قانون مجازات اسلامی ۱۴۰۱، بسیار سنگین است.

دیه از بین بردن صوت و گویایی

صوت و گویایی و قدرت تکلم که افراد، به واسطه آن‌ها، با یکدیگر، ارتباط برقرار کرده و مقصود خود را به دیگری، می‌رسانند، یک منفعت و توانایی ارزشمند، در انسان‌ها بوده و از آن جا که نبود این توانایی و منفعت، زندگی فرد را با مشقت و دشواری‌های بسیار زیادی روبرو می‌کند، قانون گذار، همانند سایر اعضا و منافع، برای از بین رفتن و عیب دار شدن آن‌ها نیز، دیه و ارش را پیش بینی کرده است.

ممکن است، بر اثر وقوع یک حادثه عمدی یا غیر عمدی، صوت، گویایی و یا قدرت تکلم شخص، از بین برود یا عیب پیدا کند که در چنین شرایطی، بسته به از بین رفتن کامل صوت و یا گویایی یا عیب دار شدن آن‌ها و بسته به اینکه این از بین رفتن و عیب دار شدن، به واسطه قطع زبان باشد یا علتی دیگر، دیه متفاوتی، بر اساس آنچه در قانون مجازات اسلامی ۱۴۰۱، آمده، به مجنی علیه یا اولیای دم او، تعلق خواهد گرفت.

چنانچه زوال صوت، موجب زوال گویایی نیز شود، چه مقدار دیه، به مجنی علیه، تعلقریال خواهد گرفت. دیه از بین رفتن صوت و گویایی، در چنین حالتی، در مواد ۶۹۷، ۶۹۸ و ۷۰۳ قانون مجازات اسلامی، پیش بینی شده است و بر اساس این مواد، دیه صوت و دیه گویایی ۱۴۰۱، به شرح زیر می‌باشد:

ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی، در خصوص دیه از بین رفتن صوت، به سببی، غیر از قطع زبان، مقرر می‌دارد: «از بین بردن صوت، به طور کامل، به گونه‌‌ای که شخص، نتواند صدایش را آشکار کند، دیه کامل دارد، گرچه بتواند با اخفات و آهسته، صدایش را برساند.»

بر اساس این ماده، از بین رفتن صوت کسی، به نحوی که دیگر، قادر به آشکار کردن صدایش نباشد، منجر به تعلق مبلغ دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۱، یعنی ۶۰۰ میلیون تومان، به مجنی علیه یا اولیای دم او می‌گردد و توانایی فرد، بر اینکه بتواند، صدایش را آهسته و خفه به دیگری برساند، تاثیری در کاهش مبلغ دیه، نخواهد داشت.

ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی، در خصوص دیه از بین رفتن گویایی و تکلم، به سببی، غیر از قطع زبان، مقرر می‌دارد: ” از بین بردن گویایی، به طور کامل و بدون قطع زبان، دیه کامل و از بین بردن قدرت ادای برخی از حروف، به همان نسبت، دیه دارد.

تبصره- شخصی که دارای لکنت زبان است و یا به کندی یا تندی سخن می‌گوید یا برخی از حروف را نمی‌تواند تلفظ کند، گویا محسوب می‌شود و دیه از بین بردن ادای هر حرف با توجه به تعداد حروف زبان تکلم مجنی علیه، تعیین می‌شود. مانند اینکه از بین بردن قدرت ادای یک حرف شخص فارسی زبان، یک سی و دوم دیه کامل است. "

بر اساس این ماده، چناچه یک جنایت عمدی یا غیر عمدی، سبب از بین رفتن کامل گویایی کسی گردد و این از بین رفتن کامل، به علت قطع زبان، رخ نداده باشد، منجر به تعلق دیه کامل انسان، بر اساس نرخ دیه در سال ۱۴۰۱، یعنی ۶۰۰ میلیون تومان، به مجنی علیه خواهد شد و اگر جنایت و آسیب، صرفا، قدرت گویایی و تکلم در ادای برخی حروف را در فرد، از بین برده باشد، به نسبت تعداد حروف زبانی که فرد، به آن، صحبت می‌کند و با در نظر گرفتن دیه کامل، برای فرد، دیه تعیین می‌شود.

یعنی، چنانچه، الفبای زبانی که فرد، به آن، تکلم می‌کند، دارای ۳۲ حرف است و فرد، بر اثر آسیب وارده، قدرت گویایی و تکلم ۳ حرف را از دست داده باشد، سه، سی و دوم دیه کامل، به عنوان دیه، به او تعلق می‌گیرد و با توجه به اینکه شخص دارای لکنت یا فردی که قدرت تکلم برخی حروف را دارد، همچنین، فردی که آهسته یا خیلی تند، صحبت می‌کند، گویا تلقی می‌شوند، در محاسبه دیه آنها، در هنگام از بین رفتن گویایی، به همین نحو، یعنی با در نظر گرفتن تعداد حروف زبان تکلم ایشان، عمل می‌شود.

ماده ۷۰۳ قانون مجازات اسلامی مقرر می‌دارد: «در صورتی که جنایت، علاوه بر زوال صوت، موجب زوال نطق نیز گردد، دو دیه ثابت می‌شود.» بر اساس این ماده، چنانچه به موجب جنایتی، هم صوت و هم نطق، زوال پیدا کند، به مجنی علیه، دو دیه، تعلق خواهد گرفت.

دیه عیب صوت و گویایی

ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی، مقرر می‌دارد: «جنایتی که موجب پیدایش عیبی در گفتار یا ادای حروف گردد و یا عیب موجود در آن را تشدید کند، موجب ارش است.»

مطابق ۷۰۰ قانون مجازات اسلامی: «جنایتی که باعث شود، مجنی علیه، حرفی را به جای حرف دیگر ادا نماید، مانند آنکه به جای حرف « ل»، حرف «ر» تلفظ نماید، اگر عرفا، عیب تلقی شود، موجب ارش است. »

به موجب ماده ۷۰۱ قانون مجازات اسلامی: «جنایتی که موجب عیبی در صوت، مانند کاهش طنین صدا، گرفتگی آن و یا صحبت کردن از طریق بینی شود، ارش دارد.»
ماده ۷۰۲قانون مجازات اسلامی، مقرر می‌دارد: «از بین رفتن صوت بعضی از حروف، موجب ارش است.»

با توجه به این مواد، دیه صوت، در صورتی که صوت، به واسطه آسیب عمدی یا غیر عمدی، عیب پیدا کند نظیر اینکه صوت، در ادای برخی حروف، از بین برود یا فرد، دچار کاهش طنین صدا شده و از طریق بینی صحبت کند، موجب تعلق ارش، به مجنی علیه می‌گردد و اگر علاوه بر صوت، نطق و تکلم شخص هم عیب پیدا کند، نظیر اینکه، حرفی را به جای حرف دیگر بگوید و مواردی از این دست، ارش تکلم و نطق هم برای مجنی علیه، محاسبه خواهد شد.

دیه از بین بردن گویایی با قطع زبان

یکی از پرسش‌هایی که در خصوص دیه گویایی، مطرح می‌گردد، این است که دیه از بین بردن گویایی با قطع زبان چقدر است و نحوه واریز دیه آن، توسط مرتکب، چگونه می‌باشد؟ برای پاسخ به این پرسش که دیه از بین بردن گویایی با قطع زبان چقدر است؟ باید، به ماده ۶۱۱ قانون مجازات اسلامی ۱۴۰۱ و تبصره‌های آن، مراجعه کرد. این ماده، مقرر می‌دارد:

قطع و یا از بین بردن تمام زبان گویا، موجب دیه کامل است و دیه از بین بردن قسمتی از آن، به نسبت گویایی از بین رفته است که با تقسیم تمام دیه، به حروف، محاسبه می‌شود.
تبصره ۱- دیه از بین بردن ادای هر حرف، با توجه به حروف زبان تکلم مجنی علیه، تعیین می‌شود؛ مانند اینکه از بین بردن قدرت ادای یک حرف شخص فارسی زبان، یک سی و دوم دیه کامل است.
تبصره ۲- شخصی که دارای لکنت زبان است و یا به کندی یا تندی سخن می‌گوید یا برخی از حروف را نمی‌تواند تلفظ کند، گویا محسوب می‌شود.

بر اساس این ماده، چنانچه قطع کامل زبان گویا، بر اثر جنایت عمدی و غیر عمدی، رخ دهد، دیه زبان و گویایی‌‌ای که به واسطه قطع کامل زبان گویا، از بین رفته، مبلغ ۶۰۰ میلیون تومان می‌باشد که این میزان، دیه کامل یک انسان در سال ۱۴۰۱ است.