این حق به زن ناشزه تعلق می‌گیرد

ناطقان: در قانون مدنی، شرایطی برای دریافت اجرت‌المثل پیش‌بینی شده که در عمل، گرفتن آن را اندکی دشوار می‌کند. عدم نشوز زن، یعنی تمکین عام و خاص داشتن زن، نسبت به شوهر از جمله شرایط برخی حقوق مالی، نظیر نفقه به وی است. سوال مهمی که مطرح می‌شود این است که آیا به زن ناشزه اجرت‌المثل تعلق می‌گیرد؟
اجرت‌المثل زن چیست؟

قانون مدنی، در تبصره ماده ۳۳۶ خود، اجرت‌المثل زن را تعریف کرده است. تبصره ماده ۳۳۶، در تعریف اجرت‌المثل، مقرر می‌دارد:

"چنانچه زوجه، کارهایی را که شرعا به عهده وی نبوده و عرفا برای آن کار، اجرت‌‌المثل باشد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع، انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌‌المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن، حکم می‌‌نماید.”

بر اساس آنچه در این ماده آمده، در تعریف اجرت‌المثل باید گفت: اجرت‌المثل، مزد کارهایی است که زن، در طول زندگی مشترک در خانه همسر خود و به دستور او انجام داده و در عرف، به این کارها مزد یا اجرت تعلق می‌گیرد. با توجه به این ماده، انجام این کارها نباید شرعا بر عهده زن باشد و زن نیز نباید، قصد تبرع و رایگان انجام دادن آن‌ها را داشته باشد. اگر به مباحثی پیرامون ارث علاقه دارید به مطلب کدام زوجین از یکدیگر ارث نمی‌برند؟ مراجعه کنید.
شرایط تعلق اجرت‌المثل به زن

    زن، این کارها را به دستور مرد انجام داده باشد.
    زن، در انجام این کارها،قصد تبرع یا رایگان انجام دادن، نداشته و نگوید که این کارها وظیفه هر زنی است. بلکه با قصد دریافت مزد، این قبیل کارها را انجام داده باشد؛ یعنی اگر قصد تبرع یا نیکی داشته، اجرت‌المثل به او تعلق نمی‌گیرد.
    زن، کارهایی را انجام داده باشد که به لحاظ شرعی به عهده وی نبوده، مانند آشپزی، نظافت و غیره.

اجرت المثل زن
اجرت المثل زن ناشزه

به موجب مقررات قانونی، زن ناشزه به زنی گفته می‌شود که از شوهر خود تمکین عام و خاص نمی‌کند. یعنی وظایف زناشویی خود را انجام نمی‌دهد. به عنوان مثال، درصورتی‌که زن، از تمکین خاص یعنی روابط زناشویی با همسرش خودداری کند یا به محلی غیر از محل سکونت همسر برود، مرتکب عدم تمکین شده و عنوان زن ناشزه، به وی تعلق می‌گیرد. البته اثبات نشوز، نیازمند ثبت دادخواست الزام به تمکین از سمت مرد و اثبات عدم تمکین زن است.

همان‌گونه که گفتیم، اجرت‌المثل، مزد کارهایی است که زن، در طول زندگی زناشویی، در منزل مشترک انجام داده است. گاهی زن، صرفا ترک تمکین خاص می‌کند، بدین نحو که صرفا با همسر خود، رابطه جنسی برقرار نمی‌نماید اما همچنان در منزل مرد زندگی کرده و فرض بر این است که کارهای منزل را انجام می‌دهد. در این حالت، گرچه او ناشزه است ولی چون از انجام کارهای منزل، خودداری نمی‌کند، مستحق دریافت اجرت‌المثل است. چنانچه زن اقدام به ترک منزل کرده باشد یا در منزل از انجام امور خودداری کند، در صورت اثبات، مستحق دریافت اجرت‌المثل نیست.