شرایط طلاق از طرف زن ناشزه

ناطقان: مشکلاتی که در طول زندگی مشترک میان زوجین ایجاد می شود ، گاها تا حدی بالا می گیرد که یک یا هر دوی آنها ، از دادگاه ، درخواست طلاق می کنند . این موضوع ، به ویژه ، در مواردی سبب می شود که زن ، بنا به دلایل موجه یا غیر موجه ، از تمکین در مقابل شوهر خودداری کرده و به اصطلاح ، ناشزه بشود .

اما سوالی که در این خصوص ممکن است مطرح شود ، این است که آیا زن ناشزه نیز ، شرایط و امکان طرح درخواست طلاق از همسر را دارد یا اینکه دادگاه ها ، به دلیل عدم تمکین یا نشوز زن ، از پذیرش درخواست طلاق زن امتناع می کنند ؟ پاسخ به این سوال ، از این جهت اهمیت دارد که زنانی که در دعوای عدم تمکین بازنده شده و مصداق زن ناشزه شده اند ، بدانند که تحت چه شرایطی ، امکان درخواست طلاق از دادگاه را دارند .

به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، قصد داریم به بررسی این موضوعات بپردازیم که آیا زن ناشزه می تواند طلاق بگیرد ؟ در صورت مثبت بودن پاسخ این سوال ، شرایط ، مراحل و نحوه طلاق از طرف زن ناشزه چیست . در ادامه نیز ، مدارک و هزینه این نوع طلاق را بررسی نموده و نمونه دادخواست طلاق از طرف زن ناشزه را ارائه می نماییم .


آیا زن ناشزه می تواند طلاق بگیرد

سوال اساسی این مقاله ، این است که آیا زن ناشزه می تواند طلاق بگیرد یا خیر . اما قبل از پاسخ دادن به این سوال ، بهتر است ، در مورد اصطلاح زن ناشزه توضیحاتی بدهیم . به طور کلی ، بر اساس قانون مدنی ، زنان موظف هستند که پس از ازدواج ، از همسر خود تمکین داشته باشند . این تمکین ، در دو معنای عام و خاص مطرح می شود که تمکین خاص ، ناظر بر روابط زناشویی میان زوجین و تمکین عام ، به معنای پذیرش ریاست مرد بر کانون خانوادگی است .

البته ، این وظیفه ، تکلیف متقابل شوهر برای پرداخت نفقه به زوجه را ایجاب می کند . همچنین ، زنان ، گاها می توانند به استناد دلایل موجه و قانونی ، از تمکین در برابر شوهر خودداری کنند ؛ چرا که عذر موجهی برای عدم تمکین دارند . مثل زمانی که شوهر ، بیماری مقاربتی داشته و روابط زناشویی برای زوجه ، خطرناک است . یا در صورتی که شوهر ، زوجه را از منزل بیرون کرده باشد یا زن ، حین عقد نکاح ، حق تعیین محل زندگی را از شوهر دریافت کرده باشد ، می تواند از سکونت در یک منزل با شوهر خودداری کند .

این بدان معنا است که تکلیف به تمکین ، تکلیفی مطلق نبوده و در مواردی ، به لحاظ وجود دلایل موجه ، دچار استثنا خواهد شد . بنابراین ، می توان گفت که اگرزن ، بخاطر وجود دلایل موجه از تمکین خودداری کرده باشد ، نمی توان به وی زن ناشزه اطلاق نمود . اما اگر این عدم تمکین زن ، به خاطر دلایل غیر موجهی ، همچون لجبازی یا تنفر از شوهر باشد ، به نظر می رسد که عنوان زن ناشزه بر وی صدق خواهد کرد و اگر شوهر بتواند در دعوای الزام به تمکین ، اثبات کند که عدم تمکین زن به دلایل موجهی نبوده است ، دادگاه ، حکم الزام به تمکین زن را صادر می کند .

این توضیحات را دادیم تا به این سوال پاسخ بدهیم که آیا زن ناشزه می تواند درخواست طلاق کند ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اگر زن ، به دلایل ناموجهی از تمکین امتناع کرده و ناشزه شده باشد ، اصولا نمی تواند درخواست طلاق کند ؛ مگر اینکه شوهر را راضی به طلاق توافقی یا طلاق خُلع کرده یا حق درخواست طلاق داشته باشد و یا به یکی از شروط دوازده گانه ضمن عقد ، برای طلاق از شوهر استناد کند .

اما زنی که به دلیل موجهی تمکین نمی کند ، اگر این عدم تمکین ، به استناد عسر و حرج در زندگی مشترک صورت گرفته باشد ، می تواند حتی در صورت عدم تمکین ، درخواست طلاق نیز داشته باشد که در ادامه ، شرایط آن توضیح داده می شود .
حتما بخوانید: طلاق و انواع آن

شرایط طلاق از طرف زن ناشزه

در قسمت قبل ، به این سوال پاسخ داده شد که آیا زن ناشزه می تواند تقاضای طلاق کند یا خیر . همانطور که اشاره شد ، درخواست طلاق از طرف زن در صورت عدم تمکین ، تنها زمانی امکان پذیر است که این عدم تمکین ، به استناد دلایل موجهی همچون وجود عسر و حرج در زن صورت گرفته باشد . لذا طلاق از طرف زن ناشزه ای که به دلیل غیر موجهی از تمکین امتناع می کند ، اصولا وجود ندارد ؛ مگر در صورت وجود شرایط خاصی که در این قسمت ، توضیح می دهیم .

شرایط طلاق از طرف زن ناشزه ای که بدون داشتن دلایل یا عذر موجه عدم تمکین ، از تمکین خاص یا عام در برابر شوهر خودداری می کند ، این است که به نحوی ، شوهر نیز ، راضی به طلاق دادن زوجه شده و به نوعی ، با طلاق دادن زن ، موافقت کند . در نظام حقوقی ایران ، این نوع طلاق ، تحت عنوان طلاق توافقی یا طلاق خلع شناخته می شود .

طلاق خلع یا طلاق توافقی ، به این معنا است که زن ، به اندازه ای از شوهر خود تنفر دارد که حاضر است با دادن مالی به شوهر ، وی را راضی به طلاق دادن کند . این مال ، که تحت عنوان فدیه در طلاق نیز شناخته می شود ، می تواند کمتر یا حتی بیشتر از مهریه باشد ؛ به این صورت که زن ، مهریه خود را به شوهر بخشیده و از وی جدا شود و یا اینکه با دادن پول بیشتر ، شوهر را راضی به طلاق کند . در هر صورت ، شرایط درخواست طلاق از طرف زن ناشزه ، رضایت شوهر است .

اما همانطور که گفتیم ، اگر زن ، به استناد دلایل موجهی از تمکین خودداری کرده باشد ، می تواند در صورت وجود یکی از مصادیق عسر و حرج ، این امر را در دادگاه ثابت کرده و سپس ، از شوهر خود طلاق بگیرد . اما بر خلاف مورد قبل ، درخواست طلاق عسر و حرجی ، نیازی به موافقت یا رضایت مرد نداشته و این ، قاضی دادگاه است که پس از احراز عسر و حرج زن ، حکم طلاق زن را صادر می کند ؛ حتی اگر زن ، از شوهر خود تمکین نکرده باشد .

همچنین ، یکی دیگر از شرایط طلاق از طرف زن ناشزه که به دلیل غیر موجه از تمکین در برابر شوهر خودداری می کند ، این است که شوهر ، ضمن عقد نکاح یا پس از آن ، وکالت در طلاق به زن داده باشد که در این صورت ، زن ، به استناد حق طلاقی که به دست آورده است ، می تواند با وجود عدم تمکین ، اقدام به درخواست طلاق در دادگاه نماید .

علاوه بر اینها ، در سند ازدواج نیز ، شروط دوازده گانه ای درج شده است که زن ، به استناد آنها ، می تواند از شوهر خود جدا شود ؛ حتی اگر تمکین نکرده و ناشزه شده باشد . از جمله شروط ضمن عقد که به زن ناشزه ، حق طلاق می دهد ، می توان به عدم پرداخت نفقه به مدت 6 ماه ، جنون ، بیماری های صعب العلاج ، محکومیت به 5 سال حبس یا بیشتر ، ترک زندگی خانوادگی ، اعتیاد و مواردی از این قبیل .

 
مراحل و نحوه طلاق از طرف زن ناشزه

همانطور که گفتیم ، طلاق از طرف زن ناشزه را شامل دو حالت دانستیم : حالت اول ، زمانی بود که زن ، دلیل موجهی برای عدم تمکین خود نداشته و حالت دوم هم ، زمانی بود که زن ، به استناد دلیل موجهی همچون وجود یکی از موارد عسر و حرج از تمکین مقابل شوهر امتناع می کرد و یا با استناد به حق طلاق و یا شروط ضمن عقد نکاح ، قصد طلاق از همسر را داشت . اما آنچه که در این قسمت قصد داریم بررسی نماییم ، این است که مراحل و نحوه طلاق از طرف زن ناشزه به چه صورت است ؟

در هر دو حالت ذکر شده ، متقاضی درخواست طلاق یعنی زن ، می بایست به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و دادخواست طلاق بدهد . اما متن دادخواست طلاق از طرف زن ، باید به نحوی تنظیم شود که شرایط زن ، به صورت کامل ، در آن ذکر گردد . مثلا اگر زن ، به استناد دلیل موجهی از تمکین خودداری کرده و آن امر ، زمینه ساز عسر و حرج زن در عقد نکاح وی شده است ، باید این امر در دادخواست قید گردد .

به عنوان نمونه ، در صورتی که شوهر ، معتاد بوده و همسر خود را کتک زده و از منزل بیرون کرده باشد ، زن به استناد موجه بودن دلیل عدم تمکین خود و یا به استناد شروط ضمن عقد نکاح و یا حق طلاق خود ، می تواند متن دادخواست طلاق را تنظیم و تقاضای طلاق عسر و حرجی کند .در این صورت ، امکان صدور حکم طلاق به نفع زن ، حتی در صورت عدم تمکین وی ، وجود خواهد داشت .

اما در حالتی که زن ، ناشزه شده و قصد درخواست طلاق به دلیل تنفر از شوهر را دارد ، باید برای درخواست طلاق ، با همسر به توافق رسیده و پس از تنظیم توافقنامه طلاق توافقی ، دادخواست طلاق را تنظیم و ثبت کند که در قسمت های بعد ، مراحل و مدارک مربوط به این نوع طلاق ، ذکر می شود .

مدارک طلاق از طرف زن ناشزه

سوال مهم دیگری که در رابطه با درخواست طلاق زن ناشزه مطرح می شود ، این است که طلاق از طرف زن ناشزه ، نیازمند ارائه چه مدارکی است ؟ به عبارت دیگر ، در صورتی که زن ، در دوران عدم تمکین ( چه به لحاظ قانونی ، موجه باشد و چه غیر موجه ) ، قصد جدا شدن از همسر خود را داشته باشد ، برای طرح دادخواست طلاق خود ، چه مدارکی را باید ارائه نماید ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که از جمله مدارک لازم برای درخواست طلاق ، مدارک هویتی زوجه ( اعم از شناسنامه و کارت ملی ) و سند ازدواج است . علاوه بر این ، انجام مشاوره های قبل از طلاق ، در حال حاضر برای ثبت دادخواست طلاق توافقی در دفاتر خدمات قضایی ، الزامی است . در صورت معرفی وکیل ، وکالتنامه نیز ، یکی از مدارک لازم برای ضمیمه شدن به دادخواست طلاق از طرف زن ناشزه است . در صورتی هم که زوجه ، مدعی دوشیزه بودن باشد ، می بایست گواهی پزشکی قانونی ، ضمیمه دادخواست شود .

علاوه بر مدارک ذکر شده ، لازم است که اگر زن ، در دادخواست طلاق خود ، به دلیل و مدرکی برای طلاق خود استناد می کند نیز ، آن مدرک ضمیمه دادخواست گردد . به عنوان مثال ، در صورتی که زن ، مدعی بیرون کردن خود از منزل توسط شوهر شده باشد ، می تواند صورتجلسه پلیس را نیز تهیه و ضمیمه دادخواست نماید . همینطور ، زمانی که زن ، به استناد اعتیاد یا بیماری مرد قصد طلاق دارد ، می تواند گواهی پزشک را نیز ، به عنوان یکی از مدارک درخواست طلاق ، ضمیمه دادخواست نماید .

 
هزینه طلاق از طرف زن ناشزه

طلاق از طرف زن ناشزه ، همچون سایر انواع طلاق ، نیازمند این است که متقاضی ، اقدام به پرداخت هزینه های طلاق نماید . به همین دلیل ، پرداختن به این موضوع ضرورت دارد که بدانیم هزینه طلاق از طرف زن ناشزه چقدر است و متقاضی ، برای طرح دعوای طلاق ، باید چه هزینه هایی را پرداخت نماید ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که از جمله موارد هزینه طلاق از طرف زن ناشزه ، این است که ابتدای امر ، باید هزینه های دادرسی مربوط به دعوای طلاق ، پرداخت شود . هزینه دادرسی دعوای طلاق ، شامل ثبت نام در سامانه ثنا و نیز ، پرداخت هزینه های دادرسی برای دعاوی غیر مالی ( حدود 200 هزار تومان ) است . علاوه بر این ، جلسات مشاوره طلاق نیز ، نیازمند پرداخت هزینه ( حدود 500 هزار تومان ) می باشد ؛ چرا که انجام مشاوره های قبل از طلاق ، الزامی شده است .

پس از اینکه دادگاه ، حکم طلاق ( در مورد درخواست طلاق زن ناشزه با وجود موارد عسر و حرج ) و یا گواهی عدم سازش ( در مورد طلاق زن ناشزه با نداشتن دلیل موجه برای طلاق ) صادر نمود ، این طلاق ، باید در دفترخانه اسناد رسمی به ثبت برسد که هزینه ثبت طلاق در دفاتر اسناد رسمی ، به صورت جداگانه ، توسط یک یا هر دوی زوجین ، قابل پرداخت خواهد بود که این مورد نیز ، حدود 500 هزار تومان هزینه در پی دارد .




در قسمت های قبل ، در مورد درخواست طلاق از طرف زن ناشزه و مراحل و مدارک مورد نیاز در خصوص آن صحبت کرده و گفتیم که طلاق از طرف زن ناشزه ، می تواند به دو شکل صورت گیرد . یا زن ناشزه ، برای طلاق خود ، دلیل موجهی همچون عسر و حرج ، حق طلاق و یا استناد به شروط 12 گانه ضمن عقد نکاح را دارد که در متن دادخواست طلاق خود ، باید به آن استناد کرده و حکم طلاق دادگاه را دریافت دارد ؛ یا اینکه دلیل موجهی برای عدم تمکین خود نداشته و با توافق شوهر ، دادخواست طلاق توافقی تنظیم نماید تا دادگاه ، گواهی عدم سازش صادر کند .

به همین مناسبت ، در این قسمت ، قصد داریم نمونه دادخواست طلاق از طرف زن ناشزه ( در حالتی که بدون داشتن دلیل یا عذر موجهی از تمکین در برابر شوهر خودداری می کند ) را ارائه نماییم . لازم به ذکر است که در کنار این نمونه دادخواست ، زن ، باید با شوهر خود ، بر سر مسائل مالی همچون مهریه و مسائل غیر مالی همچون حضانت فرزندان ، به توافق رسیده باشد و دادگاه ، بر اساس توافق طرفین ، گواهی عدم سازش صادر می کند .


ریاست محترم ...............

با سلام ؛

 احتراما به استحضار می رساند که اینجانب ................... بر طبق سند نکاحیه شماره .................. دفترخانه ................ با آقای ........................ ، عقد نکاح دائم منعقد نموده ایم ؛ ولی به دلیل اختلافات متعدد ، متقاضی طلاق می باشیم . لازم به ذکر است که بر اساس توافقات انجام شده ، از کل مهریه ، به میزان .............. ، در قبال طلاق از جانب زوجه ، بذل می گردد و زوج ، قبول بذل دارد و ترتیب پرداخت آن به صورت پرداخت ماهیانه .................. است . فرزند / فرزندان مشترک ، تحت حضانت .................. بوده و نفقه ایشان ماهانه ................. ، برعهده پدر خواهد بود . لذا صدور گواهی عدم امکان سازش مورد استدعا می باشد .

 

 
زن ناشزه بعد از چند سال میتواند طلاق بگیرد

در کنار همه موضوعاتی که در ارتباط با طلاق از طرف زن ناشزه مطرح شد ، گاهی این سوال نیز پرسیده می شود که زن ناشزه بعد از چند سال می تواند طلاق بگیرد ؟ به عبارت دیگر ، چقدر باید از ناشزه شدن و عدم تمکین زن گذشته باشد تا وی بتواند در دادگاه ، دادخواست طلاق مطرح نموده و حکم طلاق بگیرد ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اصولا طبق قوانین ایران ، خانم ها در صورتی می توانند از شوهر خود طلاق بگیرند که یا حق طلاق داشته و یا اینکه به استناد دلیل موجهی همچون داشتن عسر و حرج ، از همسرشان جدا شوند . در غیر این صورت ، می بایست با رضایت شوهر ، اقدام به طلاق توافقی نمایند .

به همین دلیل ، در پاسخ به این سوال که زن ناشزه بعد از چند سال میتواند طلاق بگیرد ، باید گفت که اصولا درخواست طلاق زن ناشزه ، به زمان مشخصی وابستگی ندارد . بلکه در هر موقعیت و شرایطی که زن ، بتواند با بذل مهریه خود به همسر ، رضایت وی به طلاق را جلب کند ، می تواند با ارائه نمونه دادخواست طلاق از طرف زن ناشزه ، از همسر خود جدا شود . پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید .